________________
આપ્તવાણી-૩
આપ્તવાણી-૩
૮૩ એ ગંધ પ્રકાશને ઓછી અડે છે ? પ્રકાશ તો પ્રકાશ સ્વરૂપે જ રહે છે. આત્માને સુગંધે ય અડતી નથી ને દુર્ગધે ય અડતી નથી. ગંધ એ તો પુદ્ગલનો ગુણ છે, તેને તે સ્પર્શે છે.
આત્મા : સર્વવ્યાપક !
સ્થિતિને પરમાત્મા કહેવાય.
પ્રશ્નકર્તા : એટલે આત્મામાંથી જ પરમાત્મા થાય એમ ?
દાદાશ્રી : આત્મા જ પરમાત્મા છે, ફકત એને ભાન થવું જોઇએ. ‘હું પરમાત્મા છું' એવું તમને એક મિનિટ પણ ભાન થઇ જાય તો ‘તમે ‘પરમાત્મા’ થવા માંડો.
આત્મા : સ્વભાવતો કર્તા !
પ્રશ્નકર્તા : આત્મા તો સર્વવ્યાપક છે ને ?
દાદાશ્રી : પ્રમેય પ્રમાણે પ્રમાતા ! પ્રમેય એટલે ભાજન. ઘડામાં લાઇટ મૂકો તો આખી રૂમમાં ફેલાય, અને રૂમની બહાર મૂકીએ તો એથી ય વધારે લાઇટ ફેલાય. આત્મા જ્ઞાનભાવે દેહથી છૂટો થાય ત્યારે તે સર્વવ્યાપક આખા બ્રહ્માંડમાં વ્યાપે, અને અજ્ઞાનભાવે પ્રકાશે તો અમુક જ ભાગ પ્રકાશે.
આત્મા : એક સ્વભાવી !
આ ‘જ્ઞાની પુરુષ' જ્ઞાનમાં શું જોયું? એવું તે શું જોયું કે આત્માને અકર્તા કહ્યો? તો કર્તા કોણ ? આ જગત કેવી રીતે ચાલે છે, આ ક્રિયાઓ કઇ રીતે થાય છે એ જ્ઞાનમાં જોયું ત્યારથી સચોટ થઇ ગયું. સંસારનો કર્તા આત્મા નથી, આત્મા તો એના જ્ઞાનનો કર્તા છે, સ્વાભાવિક અને વિભાવિક જ્ઞાનનો કર્તા છે. એ તો પ્રકાશનો જ કર્તા છે, એની બહાર કોઈ દહાડો ગયો નથી.
ક્રિયાનો કર્તા એ આત્મા નથી. પોતે જ્ઞાનક્રિયા ને દર્શનક્રિયાનો જ કર્તા છે, બીજે ક્યાં ય એનું સક્રિયપણું નથી. માત્ર આત્માની હાજરીથી, બીજાં બધાં તત્ત્વોની સક્રિયતા ઉત્પન્ન થઈ જાય છે.
આત્મા : ચૈતન્યઘત સ્વરૂપ !
પ્રશ્નકર્તા : આત્મા તો બધાંનો એક જ છે કે જુદો જુદો ?
દાદાશ્રી : રામચંદ્રજી મોક્ષે ગયા ત્યાં એમનો આત્મા તો ખરો કે નહીં ?
પ્રશ્નકર્તા : ખરો. અહીં મૂકીને તો ના જાય.
દાદાશ્રી : હં.... હવે રામચંદ્રજી મોક્ષનું સુખ ભોગવે છે અને અહીં કેટલાંય પાર વગરની વેદના ભોગવે છે. આત્મા એક હોય તો તો એકને સુખ થાય તો બધાંને સુખ થાય, એક મોક્ષે જાય તો બધાં જ મોક્ષે જાય. એટલે આત્મા એક નથી, પણ એક સ્વભાવનો છે. જેમ આ સો ટચની લખેલી સોનાની લગડીઓ લાખ હોય તે ગણતરી કરવી હોય તો લાખ થાય, પણ છેવટે એ શું કહેવાય ?
પ્રશ્નકર્તા : સોનું.
દાદાશ્રી : એવી રીતે આ આત્માની ગણતરી કરવી હોય તો જુદા જુદા ગણાય. પણ છેવટે આ ચેતન એ જ ભગવાન છે. દેહ વગરની
પ્રશ્નકર્તા : આત્મા ચૈતન્યઘન સ્વરૂપ છે એમ કહીએ છીએ, પછી બીજી વખતે એમ કહીએ છીએ કે આકાશ જેવો સૂક્ષ્મ છે. તો એ બેનો મેળ કેવી રીતે ખાય ?
દાદાશ્રી : આકાશ તત્ત્વ દરેક જગ્યાએ રહેલું છે. આ શરીરમાં ને હીરામાં ય આકાશ તત્ત્વ છે, પણ હીરામાં સૌથી ઓછું છે તેથી તે જલદી ભાગે નહીં. જેમ આકાશ તત્ત્વ ઓછું તેમ વસ્તુ વધારે કઠણ. આત્મા આકાશ જેવો છે એટલે આખા શરીરમાં આકાશની પેઠ બધે જ રહી શકે. પાછું આકાશ જેવો સૂક્ષ્મ છે, એટલે આંખે દેખાય નહીં, પણ અનુભવમાં આવે.
પ્રશ્નકર્તા : આત્મામાં આકાશ હોય કે નહીં ?