________________
૪O૪
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર-૨
શબ્દાર્થ – સારા-સરારા = સાધારણ શરીરી છે તે = તે નેહા = અનેક પ્રકારના પશ્વિત્તિયા = કહ્યા છે આજુ = આલુ, બટેટા મૂલણ = મૂળા સિવેરે = આદુ દરિલી = હરિલી સિરિલી = સિરિલી સિસ્સરિતીક સિસરિલી ગાવજાવંત્રી કંદ, ચેવલી = કેતકંદલી પસંદુર ડુંગળી, કાંદા તણાવે = લસણ વલ્લી = કંદલી ગુરુકુળ = કુહુદ્રક તરિ = લોહિ ળાહૂ = હુતાશી થી દૂર થી II = કુહક
0 = કૃષ્ણમંદ વળાવે = વજકંદ સૂર – સૂરણકંદ અovળ = અશ્વક સદી = સિંહકર્મી મુકુઈ = મુસુંઢી હનિફા = હળદર વિનાયો = ઇત્યાદિ ખેડા = અનેક પ્રકારના ભેદ. ભાવાર્થ- સાધારણ શરીરી સાધારણ વનસ્પતિકાયના અનેક પ્રકાર છે, જેમ કે બટેટા, મૂળા, આદુ, હરિલી, સિરિલી, જાવંત્રીકંદ, કેતકંદલી, ડુંગળી, લસણ, કંદલી, કુહુવક, લોહિ, ણીલુ, થીજુ, કુહક, કૃષ્ણકંદ, વજકંદ, સૂરણકંદ, અશ્વકર્ણી, સિંહકર્ણી, મુસુંઢી અને હળદર ઇત્યાદિ અનેક પ્રકારની સાધારણ વનસ્પતિ કહી છે. // ૯૭–૯૮-૯૯-૧૦૦ ||
एगविहमणाणत्ता, सुहुमा तत्थ वियाहिया । १०१
सुहुमा सव्वलोगम्मि, लोगदेसे य बायरा ॥ ભાવાર્થ-સુક્ષ્મ વનસ્પતિકાયના જીવો વિવિધ પ્રકારના ભેદોથી રહિત કેવળ એક જ પ્રકારના છે તથા તે જીવો સર્વલોકમાં વ્યાપ્ત છે, બાદર વનસ્પતિ જીવો લોકના અમુક ભાગમાં જ છે. | સંત પપ્પાચા, અપાવલિયા વિયા
स ठिई पडुच्च साइया, सपज्जवसिया वि य ॥ ભાવાર્થ:- વનસ્પતિકાયના જીવો પ્રવાહની અપેક્ષાએ અનાદિ અનંત છે અને સ્થિતિની અપેક્ષાએ સાદિ સાંત છે.
| સ વેવ સીરું, વાસપુલિયા મને ! १०३
वणस्सईण आउं तु, अंतोमुहुत्तं जहण्णयं ॥ શબ્દાર્થ - વર્ણન = વનસ્પતિકાયના જીવોની મડં= આયુષ્ય વાલીન સ સદા - દશ હજાર વર્ષ મ9 = ભવસ્થિતિ હોય છે. ભાવાર્થ – વનસ્પતિકાયના જીવોની ભવસ્થિતિ અર્થાત્ ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય દશ હજાર વર્ષનું હોય છે અને જઘન્ય આયુષ્ય અંતર્મુહૂર્તનું હોય છે.
. अणंतकालमुक्कोसं, अंतोमुहुत्तं जहण्णयं । १०० कायठिई पणगाणं, तं कायं तु अमुचओ ॥ શબ્દાર્થ -પળTM = પનક– લીલ, ફૂગ, નિગોદ આદિ વનસ્પતિની. ભાવાર્થ:- પોતાની કાયાને છોડ્યા વિના વનસ્પતિકાયમાં સતત જન્મ-મરણ કરનાર વનસ્પતિકાયના જીવોની ઉત્કૃષ્ટ કાયસ્થિતિ(અનંતકાયિક જીવોની અપેક્ષાએ) અનંતકાળની હોય છે અને જઘન્ય અંતર્મુહૂર્તની છે.
___असंखकालमुक्कोसं अंतोमुहुत्तं जहण्णयं । १०५
विजढम्मि सएकाए, पणगजीवाण अंतर ॥
