________________
| ५०८ |
શ્રી જબૂદીપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
आयामविक्खंभेणं, तिण्णि य जोयणसयसहस्साइं पण्णरस जोयण सहस्साई एगूणणवइं च जोयणाई किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं पण्णत्ते । भावार्थ :- प्रश्न- भगवन् ! सभ्यंतर नक्षत्रभऽसनी cius, usius मने पशिव 2ी छ ?
ઉત્તર- હે ગૌતમ! સર્વાત્યંતર નક્ષત્રમંડલની લંબાઈ, પહોળાઈ નવ્વાણું હજાર, છસો ચાળીસ (ce,६४०) योन भने परिधि सापिsarala, ५४२ ४२, नेव्यासी (3,१५,०८८) योननी छ. १०६ सव्वबाहिरए णं भंते ! णक्खत्तमण्डले केवइयं आयामविक्खंभेणं केवइयं परिक्खेवेणं पण्णत्ते? ___ गोयमा ! एगं जोयणसयसहस्सं छच्च सटे जोयणसए आयामविक्खंभेणं तिण्णि यजोयणसयसहस्साइं अट्ठारस यसहस्साई तिण्णि य पण्णरसुत्तरे जोयणसए परिक्खेवेणं । ભાવાર્થ :- પ્રશ્ન- હે ભગવન્! સર્વબાહ્ય નક્ષત્રમંડલની લંબાઈ, પહોળાઈ તથા પરિધિ કેટલી છે?
उत्तर- गौतम! सलाह्य नक्षत्रभऽसनी dials, ५डो में , ७सो स॥6 (१,00,550) योन तथा तेनी परिधि त्रयाण, अढार ७२, सो पं२ (3,१८,१५) योनी छे. विवेयन :
પ્રસ્તુત સૂત્રોમાં 'નક્ષત્ર મંડળ આયામાદિ દ્વાર' નામના છઠ્ઠા દ્વારનું વર્ણન છે. ચંદ્ર મંડળની ઊર્ધ્વ સમશ્રેણીએ, ચંદ્ર મંડળ જેવડા નક્ષત્ર મંડળ હોવાથી તેના આયામ, વિખંભ, પરિધિ પણ ચંદ્ર મંડળ प्रभाग ४छ.
नक्षत्र मुहूर्त गति :१०७ जया णं भंते ! णक्खत्ते सव्वब्भंतरमंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तया णं एगमेगेणं मुहुत्तेणं केवइयं खेत्तं गच्छइ ?
गोयमा ! पंच जोयणसहस्साई दोण्णि य पण्णद्वे जोयणसए अट्ठारस य भागसहस्से दोण्णि य तेवढे भागसए गच्छइ, मंडलं एक्कवीसाए भागसहस्सेहिं णवहि य सट्टेहिं सएहिं छेत्ता । भावार्थ:- प्रश्र- भगवन! नक्षत्र या सर्वाभ्यंतर मंडल 6५२ परिममा ४२ताडोयत्यारे (त) નક્ષત્ર પ્રતિ મુહૂર્તમાં કેટલા ક્ષેત્રને પાર કરે છે? અર્થાતુ પ્રથમ મંડલગત નક્ષત્રની મુહૂર્ત ગતિ કેટલી છે?
