________________
પ્રતિપત્તિ-૩ : ધાતકીખંડાદિ દ્વીપ સમુદ્રાધિકાર
નામ
કુંડલવરાવાસ સમુદ્ર સંખ્યાત યોજન
|રુચક દ્વીપ
|રુચક સમુદ્ર
રુચકવર દ્વીપ
વિષ્ણુભ
રુચકવર સમુદ્ર રુચકવરાવભાસ દ્વીપ
જલ સ્વાદ
ઇસુ જેવો
અસંખ્યાત યોજન | ઇક્ષુરસ જેવો
અસંખ્યાત યોજન | ઇસુસ જેવો
અસંખ્યાત યોજન | ઇક્ષુરસ જેવો
અસંખ્યાત યોજન | ઇક્ષુરસ જેવો અસંખ્યાત યોજન | ઈક્ષુરસ જેવો
|રુચકવરાવભાસ સમુદ્ર અસંખ્યાત યોજન ઇક્ષુરસ જેવો
હાર દ્વીપ
અસંખ્યાત યોજન | ઇક્ષુરસ જેવો
હાર સમુદ્ર હારવર દ્વીપ
અસંખ્યાત યોજન | ઇક્ષુરસ જેવો અસંખ્યાત યોજન | ઇસુસ જેવો અસંખ્યાત યોજન | ઇક્ષુરસ જેવો અસંખ્યાત યોજન | ઇક્ષુરસ જેવો
હારવર સમુદ્ર હારવરાવભાસ દ્વીપ
હારવરાવભાસ સમુદ્ર અસંખ્યાત યોજન ઇક્ષુરસ જેવો
ચંદ્ર-સૂર્ય
આદિ
અસંખ્યાત
અસંખ્યાત
અસંખ્યાત
અસંખ્યાત
અસંખ્યાત
અસંખ્યાન
અસંખ્યાન
અસંખ્યાત
અસંખ્યાત
અસંખ્યાત
અસંખ્યાત
અસંખ્યાત
અસંખ્યાત
૫૭
અધિષ્ઠાયક દેવ
કુંડલવરાવમાસ વર અને
કુંડાવરાવમાસ મહાવર
સવાર્થ-મનોરમ
સુમન–સોમનસ
રુચકવરભદ્ર-રુચકવર મહાભદ્ર
રુચકવર–રુચકવર મહાવર
રુચકવરાવભાસભદ્ર અને
રુચકવરાવભાસ મહાભદ્ર
રુચકવરાવભાસવર અને
રુચકવરાવભાસ મહાવર
હારભદ્ર—હાર મહાભદ્ર
હારવર—હાર મહાવર
હારવરભદ્ર-હારવર મહાભદ્ર
હારવર–હારવર મહાવર
હારવરાવભાસ અને
હારવરાવભાસ મહાભદ્ર
હારવરાવભાસવર અને
હારવરાવભાસ મહાવર
આ રીતે લોકમાં જેટલા શુભ નામો છે, તે તે નામવાળા અસંખ્યાતા દ્વીપ સમુદ્રો છે. અંતિમ સ્વયંભૂરમણ દ્વીપ અને સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર છે. તેનું પાણી સ્વચ્છ અને નિર્મળ છે. તેનો સ્વાદ સ્વાભાવિક પાણી જેવો છે. પ્રત્યેક દ્વીપ સમુદ્રોમાં તે તે નામવાળા વ્યંતર દેવોનું આધિપત્ય હોય છે. નૂરીપથી કુંડળાવરાવભાસ સમુદ્રનો વિષ્ણુભ સંખ્યાત યોજન છે અને ત્યાં સંખ્યાતા ચંદ્ર—સૂર્યાદિ જયોતિષી દેવો છે. રુચક દ્વીપથી લઈને સ્વયંભૂરમણ સમુદ્રનો વિકમ અસંખ્યાત યોજન છે અને ત્યાં અસંખ્યાતા ચંદ્ર—સૂર્યાદિ જ્યોતિષી દેવો છે.
સમુદ્રોના પાણીનો આસ્વાદ :
७८ लवणस्स णं भंते । समुदस्स उदए केरिसए अस्साएणं पण्णत्ते ?
નોયમા ! વિગમ્સ વ આસ્તે, રસ્તે, લિયે, નવળે, કુ, અવેન્દ્રે વધૂળ दुप्पय- चठप्पय मिग-पसु-पक्खि- सरिसवाणं, णण्णत्थ तज्जोणियाणं सत्ताणं ।
ભાવાર્થ :- પ્રશ્ન- ભગવન્ ! લવણ સમુદ્રના પાણીનો સ્વાદ કેવો છે ?
•
ઉત્તર– હે ગૌતમ ! લવણ સમુદ્રના પાણી મિલન, રજવાળું, સેવાળ વિનાનું–ઘણા સમયથી સંગ્રહ કરેલા પાણી જેવું, ખારું, કડવું તથા અનેક દ્વિપદ, ચતુષ્પદ, મૃગ, પશુ-પ ક્ષી, સરીસૃપોને માટે પીવા યોગ્ય
