Page Text
________________
પ્રતિપત્તિ-૩ઃ લવણ સમુદ્રાધિકાર
૪૮૭
પાણીની ઊંચાઈ ક્રમશઃ વધતી હોવાથી લવણ સમુદ્રની શિખા તરફનો પર્વતીય ભાગ વધુ પ્રમાણમાં પાણીમાં ડૂબેલો છે. લવણ સમુદ્ર તરફની પર્વતીય બાજુ, પર્વતનો વિસ્તાર સમ્મિલિત થવાથી જેબૂદ્વીપથી ૪૨000 યોજન કરતાં વધુ દૂર થાય છે. આ પર્વતોની ૭૫૧ કુષ યોજનની ઊંચાઈએ [અર્થાત્ શિખરથી નીચે ઉતરતાં ૯૬૯ યોજને તેનો વિસ્તાર શોધવા ૯૬૯ ૪ ૫૯૮ (મૂળ વિસ્તાર–ઉપરી વિસ્તાર) + ૧૭ર૧ +૪૨૪] તેનો વિસ્તાર ૭૦ જ યોજનાનો છે. તેથી જેબૂદ્વીપ અને પર્વત વચ્ચેનું ૪૨000 યોજનાનું અંતર તથા પર્વત વિસ્તારના ૭૬૦ દશ યોજન ઉમેરાતા જળશિખા તરફનો પર્વતીય ભાગ જંબૂદ્વીપથી ૪૨૦૦૦-૭૦ હ = ૪૨૭૦ હ યોજન દૂર થાય છે. ત્યાં પાણીની ઊંચાઈ ૩૧૫ & યોજનની છે અર્થાત્ જંબૂદ્વીપ કરતાં લવણ સમુદ્રની બાજુએ જળ સપાટી ૫ ૬ યોજન વૃદ્ધિ પામે છે. લવણ સમુદ્ર તરફનો પર્વતીય ભાગ ૪૪૨ ૨ પાણીના ઊંડાણમાં ૩૧૫ પાણીની ઊંચાઈમાં છે, આ રીતે(૪૪૨ ૨ +૩૧૫=) ૭૫૭૬ યોજન તે પાણીમાં ડૂબેલો છે. પર્વતની કુલ ઊંચાઈમાંથી પાણીમાં ડૂબેલા ભાગને બાદ કરતાં શેષ(૧૭ર૧-૭૫૭ 4 = ૯૩ ૩ યોજન પ્રમાણ પવર્તીય ભાગ પાણીની ઉપર(બહાર) છે. આ રીતે લવણ સમુદ્રની શિખા તરફની પર્વતીય ઊંચાઈ ૧૭ર૧ યોજનમાંથી ૯૩ ૩ પાણીની બહાર, ૪૪૨ ૨ પાણીના ઊંડાણમાં, ૩૧૫ % પાણીની ઊંચાઈમાં છે.
પર્વતના મૂળમાં તેનો વિસ્તાર ૧૦રર યોજન છે. જળશિખા બાજુ પર્વતનો મુળ ભાગ જંબુદ્વીપની જગતીથી ૪૨૦૦૦+૧૦૨૨=૪૩૦રર યોજન દૂર થાય છે. ત્યાં પાણીનું ઊંડાણ ૪૫ર દર યોજન છે અર્થાત્ જેબૂદ્વીપ બાજુના ઊંડાણ કરતાં અહીં (૪પર -૪૪૨ = ૧૦ યોજનનું ઊંડાણ વધી જાય છે અને તેથી લવણ સમુદ્ર તરફ પર્વતના ૪૩૦૩ યોજન(૪૩૦ ચો. અને ૧ ગાઉના) પાયામાંથી ૧૦ યોજન પાણીમાં છે અને શેષ (૪૩૦૨ -૧૦ =)૪૧૯હૈ યોજન જમીનમાં છે. જંબુદ્વીપ અને જળશિખા તરફના પર્વતીય ક્ષેત્રનું માપ:
જબૂદ્વીપથી| પાયાનો | પાણીની | પાણીના | પાણીમાં જાપથUT
પાણીની | કુલ અંતર |
ભાગ | ઊંચાઈમાં | ઊંડાણમાં ડૂબેલો ભાગ ઉપર | ઊંચાઈ જંબૂદ્વીપ તરફનો, ૪૨,000
૩૦૯ દર +| ૪૪૨ ૪ | ૭૫૧૫ + | ૯૯ દેશ = પર્વતીય પ્રદેશ | યોજન |
. યોજન
યોજન જળશિખા તરફનો ૪૨૭૬૦ | ૧૦ | ૩૧૫ + | ૪૪૨ - |૭૫૭ +| ૯૩ = | ૧૭૨૧ પર્વતીય પ્રદેશ | યોજન | યોજન
યોજના | યોજના | યોજના | યોજન - વેલંધર અને અનુવેલંધર દેવો સતત મોટા કડછા વડે લવણ સમુદ્રની વેલાને દબાવે છે, તેને આગળ વધતી અટકાવે છે. અન્યથા લવણ સમુદ્રનું જલ આસપાસના ક્ષેત્રોને જલમય કરી શકે પરંતુ તથા પ્રકારના લોકસ્વભાવથી લવણસમુદ્ર કદાપિ મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કરતો નથી. ગૌતમ દ્વીપ:| ३२ कहिणं भंते ! सुट्टियस्सलवणाहिवइस्स गोयमदीवेणामंदीवे पण्णते? गोयमा! जंबुद्दीवेदीवेमंदरस्स पव्वयस्स पच्चत्थिमेणं लवणसमुदंबारसजोयणसहस्साइंओगाहित्ता एत्थ णंसुट्ठियस्स लवणाहिवइस्स गोयमदीवेणामंदीवे पण्णत्ते, बारस जोयणसहस्साई आयामविक्खंभेणं, सत्ततीसंजोयणसहस्साईणव य अडयाले जोयणसए किंचिविसेसूणे
સ્થાન
૧૭૨૧
| SR No. | 008771 |
| Book Title | Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punitabai Mahasati, Artibai Mahasati, Subodhikabai Mahasati |
| Publisher | Guru Pran Prakashan Mumbai |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 860 |
| Language | Prakrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 19 MB |