________________
| પ્રતિપત્તિ-૩: નરયિક ઉદ્દેશક-૧ .
[ ૨૦૯ ]
નીચેના ચરમાંત સુધી એક લાખ છત્રીસ હજાર યોજનનું અંતર છે તથા અધઃસપ્તમ પૃથ્વીના ઉપરના ચરમાંતથી તેના ઘનોદધિના નીચેના ચરમાંત સુધી એક લાખ અઠ્ઠાવીસ હજાર યોજનાનું અંતર છે. |६७ एस णं भंते ! पुढवीए उवरिल्लाओ चरिमंताओओवासंतरस्स हेट्ठिल्ले चरिमंते केवइयं अबाहाए अंतरे पण्णत्ते? गोयमा ! असंखेज्जाइंजोयणसयसहस्साई अबाहाए अंतरे पण्णत्ते। ભાવાર્થ :- પ્રશ્ન- હે ભગવન્! આ પૃથ્વીઓના ઉપરી ચરમાંતથી આકાશાંતરના નીચેના ચરમાંત વચ્ચે કેટલું અંતર છે? ઉત્તર- હે ગૌતમ! અસખ્યાત લાખ યોજનાનું અંતર છે. વિવેચન -
પ્રસ્તુત સૂત્રોમાં સાતે નરકના પોતપોતાના વિભાગોના ઉપરી અને અધઃસ્તન ચરમાંતોના અંતરનું પ્રતિપાદન છે. નરક ૫થ્વીઓના ઉપરી–અધિસ્તન ચરમાંતોનું અંતર :નરક પૃથ્વી | નીચેનું ચરમત વિનોદધિનું ઉપરી ઘનવાતનું ઉપરી | ઘનવાતનું નીચેનું | નીચેનું ચરમતિ | ચરમાતા ચરમાંત. તનવાત
અને આકાશાંતરના
બને ચરમાત પ્રથમ નરકના ઉપરી ૧,૮૦,000
૨,00,000 |અસંખ્યાત લાખ યોજન ચરમાંતથી
૨,00,000 | (બે લાખ) બીજી નરકના ઉપરી ૧,૩૨,000
૧,૫૨,000 અસંખ્યાત લાખ યોજન ચરમાંતથી
૧,૫૨,000 ત્રીજી નરકના ઉપરી ૧,૨૮,૦૦૦ ૧,૨૮,000 ૧,૪૮,000 અસંખ્યાત લાખ યોજન ચરમાંતથી
૧,૪૮,000 ચોથી નરકના ઉપરી ૧,૨૦,૦૦૦ ૧,૨૦,૦૦૦ ૧,૪૦,000 |અસંખ્યાત લાખ યોજન ચરમાંતથી
૧,૪૦,૦૦૦ પાંચમી નરકના ઉપરી ૧,૧૮,000 ૧,૧૮,000 | ૧,૩૮,૦૦૦ | |અસંખ્યાત લાખ યોજન ચરમાંતથી
૧,૩૮,000 છઠ્ઠી નરકના ઉપરી ૧,૧૬,000
- ૧,૧૬,000 ૧,૩૬,000 | અસંખ્યાત લાખ યોજન ચરમાંતથી
૧,૩૬,000 સાતમી નરકના ઉપરી| ૧,૦૮,૦00 | ૧,૦૮,૦૦૦ | ૧,૨૮,૦૦૦ અસંખ્યાત લાખ યોજન ચરમાંતથી
૧,૨૮,000
L ૧,૮૦,૦૦૦
૧,૩૨,૦૦૦
જાડાઈ આદિમાં નરક પૃથ્વીઓની પરસ્પર તુલના:|६८ इमाणं भंते ! रयणप्पभा पुढवी दोच्चं पुढविं पणिहाय बाहल्लेणं किंतुल्ला,