________________
શતક-૭ : ઉદ્દેશક ૭
गोमा ! पंचविहा कामभोगा पण्णत्ता, तं जहा - सद्दा रूवा गंधा रसा फासा ।
ભાવાર્થ:- પ્રશ્ન- હે ભગવન્ ! કામભોગના કેટલા પ્રકાર છે ?
ઉત્તર– હે ગૌતમ ! કામભોગના પાંચ પ્રકાર છે, તે આ પ્રમાણે છે– શબ્દ, રૂપ, ગંધ, રસ અને
૩૭૯
સ્પર્શ.
૨૨ નીવા ” મતે ! િગમી, મોની ? ગોયમા ! નીવા જામી વિમોની વિ। से केणद्वेणं भंते ! एवं वुच्चइ - जीवा कामी वि भोगी वि ?
ગોયમા ! સોવિય-રવિવલિયાડું પડુઘ્ન વામી, પાળિવિય-નિમિલિયफासिंदियाइं पडुच्च भोगी, से तेणद्वेणं गोयमा ! जीवा कामी वि भोगी वि । ભાવાર્થ:- પ્રશ્ન- હે ભગવન્ ! જીવ કામી છે કે ભોગી છે ?
હે
ઉત્તર– હે ગૌતમ ! જીવ કામી પણ છે અને ભોગી પણ છે.
પ્રશ્ન– હે ભગવન્ ! તેનું શું કારણ છે કે જીવ કામી પણ છે અને ભોગી પણ છે ?
ઉત્તર– હે ગૌતમ ! શ્રોતેન્દ્રિય અને ચક્ષુરિન્દ્રિયની અપેક્ષાએ કામી છે, ઘાણેન્દ્રિય, જીહેન્દ્રિય અને સ્પર્શેન્દ્રિયની અપેક્ષાએ ભોગી છે, તેથી હે ગૌતમ ! જીવ કામી પણ છે અને ભોગી પણ છે.
૪ ખેડ્યા ન ભંતે ! વિ જામી, મોની ? ગોયમા ! નહીં નીવા તહા णेरइया । एवं जाव थणियकुमारा
ભાવાર્થ:- પ્રશ્ન- હે ભગવન્ ! નૈયિક જીવ કામી છે કે ભોગી છે ? ઉત્તર- ગૌતમ ! નૈયિક જીવ પૂર્વવત્ કામી પણ છે અને ભોગી પણ છે. આ જ રીતે સ્તનિતકુમારો સુધી કહેવું જોઈએ.
પુવિાડ્યાળ પુચ્છા । ગોયમા ! પુવિધાડ્યા નો ામી, મોળી । सेकेणद्वेणं जाव भोगी ? गोयमा ! फासिंदिय पडुच्च; से तेणट्ठेणं जाव भोगी; एवं जाव वणस्सइकाइया ।
ભાવાર્થ:- પ્રશ્ન- હે ભગવન્ ! પૃથ્વીકાયિક જીવો કામી છે કે ભોગી છે ?
ઉત્તર– હે ગૌતમ ! પૃથ્વીકાયિક જીવો કામી નથી પરંતુ ભોગી છે.
પ્રશ્ન- હે ભગવન્ ! તેનું શું કારણ છે કે પૃથ્વીકાયિક જીવો કામી નથી, પરંતુ ભોગી છે ?
ઉત્તર– હે ગૌતમ ! સ્પર્શેન્દ્રિયની અપેક્ષાએ પૃથ્વીકાયિક જીવો ભોગી છે. તેઓને અન્ય ઈન્દ્રિયો
