________________
દ્વાદશાંગ ગણિપિટક
.
| २९
કરીને યથાર્થ વસ્તુ સ્વરૂપનો નિર્ણય આ બીજા આગમ સૂત્રકૃતાંગમાં છે. स्थानांग सूत्र :| ४ से किं तं ठाणे ? ठाणेणं ससमया ठाविज्जति, परसमया ठाविज्जंति, ससमय-परसमया ठाविज्जति, जीवा ठाविज्जति, अजीवा ठाविज्जति, जीवाजीवा ठाविजंति, लोगे ठाविज्जइ, अलोगे ठाविज्जइ, लोगालोगे ठाविज्जइ । ठाणेणं दव्व-गुण-खेत्त-काल-पज्जव-पयत्थाणं
सेला सलिला य समुद्दा, सूर-भवण-विमाण-आगर गईओ ।
णिहिओ पुरिसज्जाया सरा य गोत्ता य जोइसंचाला ।।१।। -एक्कविहवत्तव्वयं दुविह वत्तव्वयं जाव दसविह वत्तव्वयं जीवाण पोग्गलाण य लोगट्ठाइणं च परूवणया आघविज्जति ।
ठाणस्स णं परित्ता वायणा, संखेज्जा अणुओगदारा, संखेज्जाओ पडिवत्तीओ, संखेज्जा वेढा, संखेज्जा सिलोगा, संखेज्जाओ णिज्जुत्तीओ, संखेज्जाओ संगहणीओ।
से णं अंगट्ठयाए तइए अंगे, एगे सुयक्खंधे, दस अज्झयणा, एक्कवीसं उद्देसणकाला, एक्कवीसं समुद्देसणकाला, वावत्तरिं पयसहस्साई पयग्गेणं पण्णत्ताइ । संखेज्जा अक्खरा, अणंता गमा, अणंता पज्जवा, परित्ता तसा, अणंता थावरा सासया कडा णिबद्धा णिकाइया जिणपण्णत्ता भावा आघविज्जति पण्णविजंति, परूविज्जति दंसिज्जति णिदंसिज्जति उवदंसिर्जति । से एवं आया, एवं णाया, एवं विण्णाया, एवं चरणकरणपरूवणया आघविज्जति पण्णविज्जति, परूविज्जति दसिजति णिदंसिज्जति उवदंसिजंति । से त्तं ठाणे ।।३।। भावार्थ :- प्रश्न - स्थानin(sein) सूत्रमा शुंछ ? मां शेर्नु पनि छ ?
ઉત્તર – સ્થાનાંગ સૂત્રમાં સ્વસમય જૈન સિદ્ધાંત સ્થાપિત (સિદ્ધ) કર્યા છે, પરસમય સ્થાપિત કર્યા છે અને સ્વસમય–પરસમય સ્થાપિત કર્યા છે. જીવ, અજીવ અને જીવાજીવ સ્થાપિત કર્યા છે. લોક, અલોક અને લોકાલોક સ્થાપિત કર્યા છે.