________________
८४
ચંદ્રને પ્રકાશિત કરે છે.
विवेचन :
राहु ग्रहना मे प्रझर छे - ( १ ) पर्वराडु अने (२) ध्रुवराडु (नित्य राहु ). यंद्र विभानथी यार આંગળ નીચે ધ્રુવરાહુ પરિભ્રમણ કરે છે. ચંદ્રની ગતિ મંદ છે અને ધ્રુવરાહુની ગતિ તીવ્ર છે, તેમ જ રાહુના વિમાનનો વર્ણ કૃષ્ણ—કાળો છે, તેથી ધ્રુવરાહુ કૃષ્ણપક્ષમાં ચંદ્રની એકેક કલાને આવૃત્ત કરે છે અને શુક્લ પક્ષમાં એકેક કલાને પ્રકાશિત કરે છે.
४
छ णक्खत्ता पण्णरसमुहुत्तसंजुत्ता, तं जहा
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
सतभिसय भरणि अद्दा, असलेसा साई तहा जेट्ठा । एते छण्णक्खत्ता पण्णरसमुहुत्तसंजुत्ता ।। १ ।।
भावार्थ :- छ नक्षत्रो यंद्र साथै पंह२ मुहूर्त सुधी योग उरे छे, ४भ - शतभिषड्, भरणी, खाद्रा, આશ્લેષા, સ્વાતિ અને જ્યેષ્ઠા, આ છ નક્ષત્ર પંદર મુહૂર્ત સુધી ચંદ્રની સાથે રહે છે.
५ चेत्तासोएसु णं मासेसु पणणरसमुहुत्तो दिवसो भवति । एवं चेत्तासोयमासेसु पण्णरसमुहुत्ता राई भवति ।
ભાવાર્થ :- ચૈત્ર અને આસો માસમાં દિવસ પંદર મુહૂર્તનો હોય છે, તેવી જ રીતે ચૈત્ર અને આસો મહિનામાં રાત્રિ પંદર મુહૂર્તની હોય છે.
६
विज्जाअणुप्पवायस्स णं पुव्वस्स पण्णरस वत्थू पप्णत्ता ।
ભાવાર્થ :- વિધાનુપ્રવાદ પૂર્વમાં પંદર વસ્તુ નામના અર્થાધિકાર છે.
७ मणूसाणं पण्णरसविहे पओगे पण्णत्ते, तं जहा - सच्चमणपओगे, मोसमणपओगे, सच्चमोसमणपओगे, असच्चामोसमणपओगे, सच्चवइपओगे, मोसवइपओगे, सच्चमोसवइपओगे, असच्चामोसवइपओगे, ओरालिय सरीरकायपओगे, ओरालियमीस - सरीरकायपओगे, वे उव्विय सरीरकायपओगे, वेडव्विय मीससरीकाय पओगे, आहारय सरीरकायपओगे, आहारयमीस सरीरकायप्पओग, कम्मय सरीरकायप्पओगे ।
भावार्थ :- मनुष्योने पंहर प्रहारना प्रयोग (योग) छे, भेभ } - (१) सत्य मनप्रयोग (२) मृषा मनप्रयोग ( 3 ) सत्यभृषा - मिश्र मनप्रयोग (४) असत्यामृषा - व्यवहार मनप्रयोग ( 4 ) सत्य
