________________
[ ૨૪૨ ]
શ્રી સૂયગડાંગ સૂત્ર(પ્રથમ શ્રુતસ્કંધ) बाहू पकत्तंति य मूलओ से, थूलं वियासं मुहे आडहंति ।
रहसि जुत्तं सरयंति बालं, आरुस्स विज्झति तुदेण पिढे ॥ શબ્દાર્થ – સે વાહૂ = નરકપાલ નારકીની ભુજાને, મૂત્તઓ = મૂળમાંથી, પત્તતિ = કાપી લે છે, મુદ્દે વિયd = તેનું મોં ફાડીને, પૂi = બળતા લોખંડના મોટા મોટા ગોળા નાંખીને, આડતિ = બાળે છે, હરિ = એકાંતમાં, ગત્ત = તેઓના જન્માંતરના કર્મને, સતિ = યાદ કરાવે છે, આરસ = વિના કારણે ક્રોધ કરીને, તુવેગ = ચાબુકથી, પદ્ = પીઠમાં, વિજ્ઞતિઃ તાડન કરે છે, ફટકા મારે છે. ભાવાર્થ :- નરકપાલો નારકીની ભુજાને મૂળમાંથી કાપી નાંખે છે, તેનું મોઢું ફાડીને તેમાં લોખંડના મોટા મોટા તપેલા ગોળા નાખીને બાળે છે. એકાંતમાં તેઓના જન્માંતર કૃત કર્મોનું સ્મરણ કરાવે છે તથા કારણ વિના ગુસ્સો કરીને તેની પીઠ પર પ્રહાર કરે છે.
अयं व तत्तं जलियं सजोई, तओवमं भूमिमणुक्कमंता ।
ते डज्झमाणा कलुणं थणति, उसुचोइया तत्तजुगेसु जुत्ता ॥ શબ્દાર્થ – અર્થ = = તપેલા લોખંડના ગોળા જેવા, સગોરું = જ્યોતિ સહિત, નિયં = બળતી, તd = તપ્ત ભૂમિની, તો = તપ્ત ઉપમા યોગ્ય, અનુમંતા = ચાલતાં, વાનાણી = બળતાં,
iતિ = કરુણ રુદન કરે છે, કસુવા = પ્રતોદથી(રાશથી) મારીને પ્રેરિત કરાયેલા, તત્તનુગુI = તપ્ત ઘોસરામાં જોડાયેલા તેઓ કરુણ રૂદન કરે છે. ભાવાર્થ :- તપેલા લોખંડના ગોળા સમાન, જ્વાળા સહિત બળતી અગ્નિથી તપેલી ભૂમિની ઉપમા યોગ્ય ભૂમિપર ચાલતા તે નારકીઓ બળતાં બળતાં કરુણ આક્રંદન કરે છે. લોખંડનો અણીદાર આરો ભોંકીને ચાલવા માટે પ્રેરિત કરાયેલા તથા ગાડીના તપેલા ઘોંસરામાં જોડાયેલા તે નારકીઓ કરુણ વિલાપ કરે છે.
बाला बला भूमिमणुक्कमंता, पविज्जलं लोहपहं व तत्तं ।
जंसीऽभिदुग्गंसि पवज्जमाणा, पेसे व दंडेहिं पुरा करेंति ॥ શબ્દાર્થ :- તોહપદં ર તd = બળતા લોહમય માર્ગની સમાન તપ્ત, વિજ્ઞi = લોહી અને પરુના કીચડ યુક્ત, વસા = બળાત્કારથી પરમાધામી દેવો દ્વારા, અનુમતી = ચલાવવામાં આવતાં અત્યંત ચીસો પાડે છે, નવી મજુરાસિ = નારકીજીવ કુંભી અથવા શાલ્મલિ આદિ કઠિન સ્થાનપર, પવઝમાળા = ચાલવા માટે પ્રેરિત કરાયેલા જ્યારે બરાબર ચાલતા નથી, તે વ વંદેદિંપુર/રુતિ = ત્યારે ક્રોધિત થઈને પરમાધામી દેવો દંડ દ્વારા નોકરની જેમ તેઓને આગળ ચલાવે છે.
ભાવાર્થ :- અજ્ઞાની નારકીઓ અગ્નિમય લોખંડયુક્ત માર્ગ સમાન તપ્ત તથા લોહી અને પરુના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
