________________
અધ્યયન–૨/ઉદ્દેશક ૩
શબ્દાર્થ :- વાહે = ગાડીવાન દ્વારા, વિ∞Q = ચાબુક મારીને, પોર્ = પ્રેરિત કરાયેલો, અપ્પથામણ્ = અલ્પ સામર્થ્યવાળો, અવલે = દુર્બળ, વં = બળદ, અંતસો = અંતે, ખાવહરૂ = ભાર વહન કરી શકતો નથી પરંતુ, વિસીયજ્ઞ = કલેશપામે છે.
ભાવાર્થ :- જેવી રીતે ગાડીવાન દ્વારા ચાબુક મારીને પ્રેરિત કરાયેલો દુર્બળ બળદ વિષમ–કઠિન માર્ગમાં ચાલી શકતો નથી, ભાર વહન કરી શકતો નથી, પરંતુ કલેશ પામે છે.
६
एवं कामेसणं विऊ, अज्ज सुए पयहेज्ज संथवं । कामी कामे ण कामए, लद्धे वा वि अलद्ध कण्हुइ ॥
--
શબ્દાર્થ :- ડ્વ = આ પ્રમાણે, ગમેલાં વિત્ઝ = કામના અન્વેષણમાં નિપુણ પુરુષ, અન્ન સુર્ = આજ કે કાલ, સૂંથવું = કામભોગની એષણોને, પહેન્ગ = છોડી દઈશ તેવો વિચાર માત્ર કરે છે, જામી = કામી પુરુષ, ગમે = કામની, ૫ મણ્ = કામના જ ન કરે અને, હ્રદ્ધેવાવિ = મળેલા કામભોગને પણ, અ હુફ = ન મળ્યા સમાન જાણે.
ભાવાર્થ :- આ રીતે કામના અન્વેષણમાં નિપુણ પુરુષ આજ અથવા કાલ કામભોગોનો સંસર્ગ છોડી દઈશ તેવો વિચાર કરે છે પણ છોડી શકતો નથી. તેથી કામી પુરુષે કામ–ભોગની કામના જ કરવી ન જોઈએ. કોઈ સ્થાનેથી પ્રાપ્ત થતા કામભોગને અપ્રાપ્ત સમાન જ જાણવા જોઈએ.
૧૧૯
मा पच्छ असाहुया भवे, अच्चेहि अणुसास अप्पगं । अहियं च असाहु सोयइ, से थणइ परिदेवइ बहुं ॥
શબ્દાર્થ :- પ∞ = પાછળથી, મા અલાડુના મવે = અસાધુતા, દુર્ગતિગમન ન થઈ જાય તે માટે, અન્વેફ્રિ = વિષયસેવનથી દૂર રાખે, અપ્પાં = પોતાના આત્માને, અણુસાલ = શિક્ષા આપે, અન્નાદુ - અસાધુ પુરુષ, અહિ == અધિક, સોયરૂ = શોક કરે છે, તે, થારૂ = રાડો પાડે છે, બહુ વેવર - અને તે બહુ રડે છે.
Jain Education International
ભાવાર્થ :- સંયમ દૂષિત થતાં અસાધુતા ન થઈ જાય માટે સાધકે પોતાના આત્માને અનુશાસિત કરીને વિષય સંગથી દૂર રાખવો જોઈએ. અસાધુ પુરુષ અત્યંત શોકને પામે છે, રડે છે, વિલાપ કરે છે—પશ્ચાત્તાપ કરે છે.
८
इह जीवियमेव पासह, तरुणए वाससयाउ तुट्टइ । इत्तरवासे व बुज्झह, गिद्धणरा कामेसु मुच्छिया ॥
શબ્દાર્થ : E = આ લોકમાં, વિયમેવ = મનુષ્ય જીવનને જ, વાલલચા૩= સો વર્ષના આયુષ્ય
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org
