________________
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર–પ્રથમ શ્રુતસ્કંધ
શબ્દાર્થ :- ગનો વ = જેમ હાથી, સામસીલે = સંગ્રામના મોરચે શત્રુઓના પ્રહારને સહન કરતા, વા = જેમ, પારQ = શત્રુસેનાને પાર કરી જાય છે, અલપુવો = મળ્યા ન હતા, વિ = પણ, IT = ક્યારેક ક્યારેક તો, ગામો = ગામ પણ.
ભાવાર્થ :- જેવી રીતે હાથી યુદ્ધના મોરચે શસ્ત્રથી વીંધાવા છતાં પાછો ફરતો નથી, શત્રુને જીતીને યુદ્ધનો પાર પામે છે, તેવી રીતે ભગવાન મહાવીર તે લાઢ દેશમાં પરીષહ સેનાને જીતીને પારગામી થયા. ક્યારેક ક્યારેક તો લાઢ દેશમાં તેઓને લાંબા અંતર સુધી ગામ જ મળતાં ન હતાં અને જંગલમાં રહેવું પડતું હતું.
૩ર
=
શબ્દાર્થ :- ૩વસંમત = ભિક્ષાર્થ કે નિવાસાર્થે જતા, અહિપ્ન = પ્રતિજ્ઞા રહિત, મંતિ યં વિ ગામની નજીક પણ, અપન્ન = નહિ પહોંચેલા ભગવાનને, ડિવિમિત્તુ=ગામથી નીકળીને તે અનાર્ય લોકો, લૂસિલ્લુ = મારતા હતા, તાબો = અહીંથી, પરં= દૂર, પત્તેહિંત્તિ- ચાલ્યા જાવ એ પ્રમાણે.
९ उवसंकमंतमपडिण्णं, गामंतियं पि अपत्तं ।
पडिणिक्खमित्तु लूसिंसु, एताओ परं पलेहि त्ति ॥
ભાવાર્થ :- નિવાસસ્થાનની પ્રતિજ્ઞાથી રહિત સહજ રીતે ચાલતા ભગવાન ગામની નજદીક પહોંચે તે પહેલા જ, ગામથી દૂર હોય ત્યાં જ લોકો ગામમાંથી નીકળીને ભગવાનને રોકી દેતા. તેઓના પર પ્રહાર કરી કહેતા કે અહીંથી બીજી કોઈ પણ જગ્યાએ ચાલ્યા જાવ. અમારા ગામમાં આવવાનું નથી બીજે જાવ.
શબ્દાર્થ :- હયપુષ્ત્રો- ભગવાનને મારતા હતા, જીત તેનું= ભાલાથી, તેવુ=માટીના ઢેફાથી, વાલેળ= તૂટેલા ઘડાના ઠીકરાથી.
=
१० हयपुव्वो तत्थ डंडेणं, अदुवा मुट्ठिणा अदु कुंतफलेणं ।
अदु लुणा कवालेणं, हंता हंता बहवे कंदिंसु ॥
ભાવાર્થ :- તે લાઢ દેશમાં ઘણા લોકો દંડાથી, મુઠ્ઠીથી, ભાલાદિ શસ્ત્રથી, માટીના ઢેફાથી કે ઠીકરાથી મારતા અને હલ્લો મચાવતા, ગોકીરો કરતા હતા.
Jain Education International
શબ્દાર્થ :- મંસાળિ = માંસ, છિળવુારૂં = કાપતા હતા, બટકા ભરતા, દ્રુમિયા = ચામડી ઊંચી કરવી, ચૂંટી ભરવી, પકડીને થકવી દેતા હતા, લુંવિસુ = તેમને મારતા હતા, પશુળા = ધૂળથી, અવસુિ
ભગવાનનું શરીર ભરી દેતા હતા.
११ मंसाणि छिण्णपुव्वाइं, उट्ठभिया एगया कार्यं ।
परीसहाई लुंचिंसु, अदुवा पंसुणा अवकरिंसु ॥
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org
