________________
છે, કર્મને નિર્મુલ કરાવનાર છે, સિદ્ધિને પ્રાપ્ત કરાવનાર છે. श्री सिद्धान्तसुपाठका, मुनिवरा रत्नत्रयाराधकाः । શિવસુખનું કારણ છે. કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ કરાવનાર છે. પંચૈતે પરમેઝિન , પ્રતિઢિને પુર્વ, વો HITત્રમ્ ||રા! આવા પ્રકારના અદભૂત સામર્થ્યવાળા પરમેષ્ઠિ મંત્રને હે ઇન્દ્રો વડે પૂજ્ય એવા અરિહંત ભગવંતો, સિદ્ધિસ્થાનમાં ભવ્યો ! તમો વારંવાર જપો. જાપ કરાયેલા આ નમસ્કાર રહેલા સિદ્ધ ભગવંતો, જિનશાસનની ઉન્નતિ કરનાર પૂજ્ય મહામંત્ર જન્મ-મરણની જંજાળમાંથી જીવોને છોડાવનાર છે. આચાર્ય ભગવંતો, શ્રી સિદ્ધાંતને સારી રીતે ભણાવનારા
મતો ભાવંત રૂદ્રમક્તિા:, સિદ્ધાશ્વ સિદ્ધિસ્થતી: | ઉપાધ્યાય ભગવંતો અને રન્નત્રયને ધારણ કરનારા મુનિ નવી જિનશાસનોન્નતિકરા: , પૂન્ય ઉપાધ્યાયવ:| મહંતોએ પાંચ પરમેષ્ઠિઓ પ્રતિદિન તમારું મંગળ કરો.
ચમcછીર ત્યાં નમક્કાર !
પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી પૂર્ણચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ જગતમાં ભલે એમ મનાતું હોય કે ચમત્કાર ત્યાં નમસ્કાર, લોભની લાહ્ય આપણને લાલચોળ બનાવી દીધા છે. આ રીતે પણ જૈનને મન તો નમસ્કાર મંત્ર જ મોટામાં મોટો ચમત્કાર કષાયે જાણે આપણા રૂપ-સ્વરૂપ ઉપર જ કાળો કૂચડો ફેરવી ગણાય. ઝૂકાવનારા મળે ત્યાં ઝૂકી જનારી દુનિયા ભલે એમ દીધો છે. અને આપણે જાણે ઓળખાતા જ નથી. હવે નવા | બોલતી સાંભળવા મળે કે જ્યાં ચમત્કાર ત્યાં નમસ્કાર ! પણ જે નકોર, નવયુવાન અને ટટ્ટાર બનવું હશે તો નવકાર નિષ્ઠ નવકાર નિષ્ઠ છે, નવકારને જે સમજ્યો છે, જ્યાં ને ત્યાં સૌનો બનવું જ પડશે. તિરસ્કાર કરવા જ ટેવાયેલી આ દુનિયામાં નમનીયને નમસ્કાર નમનીય પંચ પરમેષ્ઠિઓ તરફ દાખવેલા તિરસ્કારના કરવાના સંસ્કાર સાંપડવા કેટલા દોહ્યલા છે, એનું જેને સતત ભાવે આપણું ધર્મ યૌવન લુટતા રહીને આપણે જૂના-જીર્ણશીર્ણ ભાન છે. એના મોઢામાંથી તો એવા જ શબ્દો સાંભળવા મળે કે બનાવતા રહેવામાં આજ સુધી જરાય કચાશ કે કમીના રાખી નમસ્કાર એ જ ચમત્કાર ! નમસ્કાર મંત્ર એટલે શું ? જે નમતા નથી. એથી જાણે આપણું અસલી રૂપ-સ્વરૂપ જ ખોઇ બેસીને શીખવાડે, જે એવી રીતે નમતા શીખવાડે કે જેના પ્રભાવે પછી આપણે વિકૃત ચહેરા-મહોરા ધરાવતા ઘૂમી રહ્યા છીએ. હવે નમસ્કાર કરવાનું જ ટળી જાય. આવી શિક્ષણ શાળા એટલે નમનીયને નમસ્કાર કરવાના સંસ્કાર કેળવીશું તો જ 'નમસ્કાર મહામંત્ર નમસ્કાર, આ સંદર્ભમાં નમસ્કાર મંત્રને વિનયની મંત્ર' વિનયની વિદ્યાશાળા તરીકે આપણી ઉપર ઉપકાર કરી વિદ્યાશાળા તરીકે નવાજી શકાય. ચારે તરફ નમાવવાની, તાડ શકશે. તદુપરાંત ‘નવકાર” નવ સંસ્કાર-નવ સંસ્કરણ રૂપ જેવા અક્કડ રહેવાની અને વેંત જેટલી પણ વિનમ્રતાને વશ ન આપણું અસલી સ્વરૂપ મેળવી આપવામાં આપણને માર્ગદર્શક થવાની હવા આંધીની જેમ ફેલાઇ ચૂકી છે, ત્યારે આ વિદ્યાશાળાના બની રહેશે. જેમ દવા એટલા માટે જ લેવાની હોય છે કે વિદ્યાર્થી બનવા પહેલો પાઠ ‘નમસ્કાર’ નો પાકો કરવો જ પડશે. ભવિષ્યમાં પાછો દવા લેવાનો વખત જ ન આવે એ જાતનું
નમસ્કાર” સંસ્કૃત ભાષાનો શબ્દ છે. આનું પ્રાકૃત ગુજરાતી આરોગ્ય સિદ્ધ થઇ જવા પામે. આજ રીતે “નમસ્કાર' મંત્રના રૂપ છે નવકાર મંત્ર ! આનું અર્થ ઘટન પણ ખૂબ જ સમજવા માધ્યમે નમસ્કારનું સેવન એટલા માટે જ કરવાનું છે કે જેવું છે. નવા નકોર બનાવી દેવા જે સમર્થ હોય એ નવકાર ભવિષ્યમાં આપણે જ “નમસ્કાર્ય'ની કક્ષામાં પ્રતિષ્ઠિત થઇ મંત્ર ! અનાદિકાળથી આજની પળ સુધી સંસારમાં રઝળી- જતાં આપણા માટે કોઇને નમવાનું જ બાકી ન રહે. આ મૂળ રખડીને આપણે એકદમ જૂના-જીર્ણશીર્ણ ખખડધજ બની ગયા મુદો-પાયાની આ વાત સમજી લઇએ તો જ ‘નમસ્કાર'નું છીએ. ક્રોધે આપણને કાળાભઠ્ઠ બનાવી દીધા છે. માન-માયાની તત્ત્વ-સત્ત્વ સમજાયું ગણાય. આ પછી જ સાચા સ્વરૂપમાં સાંપણના ઝેર આપણા અંગેઅંગમાં વ્યાપી ચૂક્યા છે. તેમજ “નમસ્કાર નિષ્ઠ' બની શકાય.
સંપતરાજ, શકુંતલા, સુનીલ, ફોભુની અને મોતીલ પારખા
(જોધપુર | રાજસ્થાન-વાલકેશ્વર-મુંબઇ)