Page Text
________________
૩. કેવલિ વિધા
અહીં મંત્ર શબ્દ વિદ્યાના પર્યાય તરીકે સમજવો. “પંચ 'જી હીં નમો રિક્તા હી નમ:' એ ચોદ નમસ્કૃતિદીપક'માં પણ આ વિદ્યાનો ઉલ્લેખ થયેલો છે. અક્ષરોને કેવલિવિદ્યા કહેવામાં આવે છે. અન્યત્ર 'ૐ નમો જો ૐકાર વિના માત્ર 'નો રિહંતાનું’ એ પદનું રિહંતા શ્રીકૃષમરિવર્ધમાનાન્તભ્યો નમઃએ બાવીશ સ્મરણ કરીએ તો એ સપ્તાક્ષરી વિદ્યા કે સપ્તાક્ષરી મંત્ર બને અક્ષરોને પણ કેવલિવિદ્યા કહેવામાં આવી છે. તો કેટલાક છે અને તે સંસારરૂપ દાવાનલનો શીધ્ર ઉચ્છેદ કરે છે. ગ્રંથોમાં 'શ્રીમggષમાતિવર્ધમાનાન્તો નમ:* એ ચોદ કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યે યોગશાસ્ત્રના આઠમા અક્ષરોને કેવલિવિદ્યા તરીકે ઓળખાવેલ છે. આ વિદ્યાનો પ્રકાશમાં આ વસ્તુ સ્પષ્ટ કરી છે. આમ્નાય ગુરૂગમથી જાણવો.
૬. ષડક્ષરી વિધા ૪. કર્ણપિચાશિની વિધા
'અરિહંતસિદ્ધ’ એ ષડક્ષરી વિદ્યા છે. તે ત્રણસો વાર કર્ણપિચાશિની વિદ્યાના પાઠો વિવિધ પ્રકારના મળે છે જપવાથી એક ઉપવાસનું ફળ આપે છે. કેટલાક ગ્રંથોમાં અને સાધકો તે અનુસાર વિદ્યા સાધે છે. જેને આ વિદ્યા સિદ્ધ 'અરિહંતસાદુ' અને 'નિનસિદ્ધસાપુ’ ને પણ ષડક્ષરી થાય તે કાને હાથ મૂકતાં જ નજીકના ભૂતકાળની, તેમજ વિદ્યા કહેલી છે અને તેનું ફલ આ પ્રમાણે જણાવ્યું છે. જેમકેવર્તમાનકાલની વાતો જાણી શકે છે અને તે પ્રગટ કરતાં યશ विद्या षडवर्णसम्भूतामजय्यां पुण्यशालिनीम् । તથા લાભનો અધિકારી થાય છે. પણ આખરી જીવનમાં નાનું ચતુર્થનતિ, પન્ન ધ્યાની શતાત્રયમ્ | તેને ઘણું શોષવું પડે છે, એવો મંત્રવિશારદોનો અભિપ્રાય “જો ધ્યાની પુરુષ ષડવર્ણમાંથી ઉત્પન્ન થયેલી અજેય છે. પરંતુ આ પ્રકારના ભયથી મુક્ત એવી કર્ણપિચાશિની
અને પુણ્યશાલિની એવી વિદ્યાનો ત્રણસો વાર જપ કરે તો વિદ્યા જિનશાસનમાં વિદ્યમાન છે. તેનો મૂલ પાઠ આ પ્રમાણે
ઉપવાસનું ફલ પામે છે.” સમજવો : 'ૐ નમો રિહંતાઈ ઝ’ તેનો વિશિષ્ટ આમ્નાય
પંચનમસ્કૃતિદીપક' માં 'ૐ હ્રીં મર્દ નમ:* એ ગુરુગમથી જાણવો.
અક્ષરોને પણ ષડક્ષરી વિદ્યા કહી છે. ૫. અષ્ટાક્ષરી વિધા
૭. ચતુરક્ષરી વિધા યોગશાસ્ત્રના આઠમા પ્રકાશમાં કહ્યું છે કે
'અરિહંત' એ ચતુરક્ષરી વિદ્યા છે. તે ચારસો વાર अष्टपत्राम्बु ध्यायेदात्मानं दीप्ततेजसम् ।
જપવાથી ઉપવાસનું ફળ પ્રાપ્ત થાય છે. તે અંગે મંત્ર શાસ્ત્રોમાં પ્રવાઘજી મ7ી વન ૨ માન્ || કહ્યું છે કેपूर्वाशाऽभिमुखं पूर्वमधिकृत्याऽऽदिम दलम् ।
चतुर्वर्णमयं मन्त्रं, चतुर्वर्गफलप्रदम् । एकादशशतान्यऽष्टाक्षरं मन्त्रं जपेत्ततः ॥
चतुःशती जपन् योगी, चतुर्थस्य फलं लभेत् || આઠ પાંખડીવાળાં કમળમાં ઝળહળાટ કરતા તેજવાળા
| ‘રિહંત' એવો જે ચતુર્વર્ણ મંત્ર છે, તે ધર્મ, અર્થ, આત્માને ચિંતવવો અને ૩ૐકારપૂર્વક પહેલા મંત્રના અક્ષરોને
કામ અને મોક્ષ એ ચાર વર્ગનું ફલ આપનારો છે. જે યોગી A), ૨ અને વિકતા' એ સાત અક્ષરોને અનુક્રમે તેનો ચારસો વાર જપ કરે છે. તે ઉપવાસનું ફલ પામ છે. પાંખડીઓ ઉપર સ્થાપવા. તેમાં પહેલી પાંખડી પૂર્વ દિશા
કેટલાક ગ્રંથોમાં 'મર્દસિદ્ધ’ એ ચાર અક્ષરને પણ તરફથી ગણવી અને તેમાં 3ૐકાર મૂકવો. પછી ક્રમશ: અન્ય
ચતુરક્ષરી વિદ્યા માનવામાં આવી છે અને તેનું ફલ પણ અક્ષરોને સ્થાપવા. પછી આ આઠ અક્ષરવાળા મંત્રનો ૧૧૦૦
ઉપર મુજબ જ કહેલું છે. વાર જાપ કરવો.
૧૨૯
માતુશ્રી મમીબાઇ કાનજી કુંવરજી દેઢિયા
(ગઢશિશામાટુંગા)
| SR No. | 008742 |
| Book Title | Navkar Prabhav |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | |
| Publisher | Jain Prarthana Mandir Trust |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Yoga |
| File Size | 4 MB |