Page Text
________________
માળા-નવકારવાળીમ90%Eણકીટ
ચીમનલાલ કલાધર
નવકાર મંત્રની સાધનામાં સાધકોને આગળ વધવા માટે એવા શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિ ભગવંતોના ૧૦૮ ગુણોને યાદ માળા કે જેને આપણે નવકારવાળી કહીએ છીએ તેનું ભારે રાખવા આ ચૈત્યવંદન ખૂબ જ ઉપયોગી છે : મહત્ત્વ છે. નવકારમંત્રની સાધના કરનારે રોજ અમૂક પ્રકારનો
‘બાર ગુણ અરિહંત દેવ, પ્રણમી જે ભાવે, જાપ કરવાનો હોય છે. તેની સંખ્યા ૫૦૦ થી ઓછી હોતી
સિદ્ધ આઠ ગુણ સમરતાં, દુ:ખ-દોહો જાવે, નથી. આટલા મોટા જાપની ગણના કરમાળાથી કરવાનું કામ
આચારજ ગુણ છત્રીશ, પચવીશ વિઝાય. કપરું છે, અને તેમાં ભૂલ થવાનો સંભવ પણ છે તેથી તેના માટે માળા-નવકારવાળીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. સત્તાવીશ ગુણ સાધુના, જપતાં શિવસુખ થાય, ભારતના લગભગ બધા જ ધર્મોમાં પ્રભુ સ્મરણ તથા
અષ્ટોત્તર શત ગુણ મળી, એમ સમરો નવકાર, મંત્રજાપ કરવા માટે માળાનો સ્વીકાર થયો છે. આથી એ ધીરવિમલ પંડિત તણો, નય પ્રણામે નીત સાર.” વાતની તો અવશ્ય પ્રતીતિ થાય છે કે ઇષ્ટ સ્મરણ કે મંત્ર
આમ પંચ પરમેષ્ઠિના ગુણો ૧૦૮ છે અને તેનો સરવાળો જાપ માટે માળા એક અત્યંત ઉપયોગી સાધન છે. પણ ૯ થાય છે. અને નવકાર મહામંત્રના પદ પણ ૯ છે.
આ માળા-નવકારવાળી ૨૭ મણકાની, ૩૬ મણકાની ૯ નો આંકડો એ પૂર્ણ સંખ્યા છે, એટલે આ પૂર્ણ સંખ્યાનો અને ૧૦૮ મણકાની હોય છે. તેમાં ૧૦૮ મણકાની માળા વિસ્તાર જ છે. વળી ૯નો આંકડો ગણિતશાસ્ત્રની દૃષ્ટિએ નવકારવાળી સર્વકાર્ય સિદ્ધ કરનારી મનાય છે. જેન આ રીતે પણ મહત્ત્વનો છે : શાસ્ત્રકરોએ આ ૧૦૮ મણકાની માળા-નવકારવાળીને જ ૯ ને ૧ વાર ૧૨ થી ગુણીએ તો ૧૦૮ આવે છે. પસંદગી આપી છે.
૯ ને ૨ વાર ૬ થી ગુણીએ તો ૧૦૮ આવે છે. માળા-નવકારવાળીમાં ૧૦૮ મણકા હોય છે. હવે પ્રશ્ન
૯ ને ૩ વાર ૪ થી ગુણીએ તો ૧૦૮ આવે છે. એ થાય છે કે આ માળા-નવકારવાળીમાં ૧૦૮ મણકા શા માટે ? તેનો ઉત્તર જૈન શાસ્ત્રકારો આપે છે કે નવકાર
૯ ને ૪ વાર ૩ થી ગુણીએ તો ૧૦૮ આવે છે. મહામંત્રમાં પાંચ પરમેષ્ઠિ ભગવંતોને નમસ્કાર કરવામાં આવ્યા
૯ ને ૬ વાર ૨ થી ગુણીએ તો ૧૦૮ આવે છે. છે. પંચ પરમેષ્ઠિ ભગવંતોના મુખ્ય ગુણ ૧૦૮ છે. જેમાં શ્રી આ ઉપરાંત ૧૦૮, ૮૧, ૭૨, ૬૩, ૫૪, ૪૫, ૩૬, અરિહંત પરમાત્માના ૧૨ ગુણ, શ્રી સિદ્ધ પરમાત્માના ૮ ૨૭, ૧૮ વગેરે અંકનો સરવાળો ૯ જ આવે છે. આ જગતમાં ગુણ, શ્રી આચાર્ય ભગવંતના ૩૬ ગુણ, શ્રી ઉપાધ્યાય ૯ના અંકનો ભારે મહિમા જોવા મળે છે. નવકારના ૯ પદ ભગવંતના ૨૫ ગુણ અને શ્રી સાધુ ભગવંતના ૨૭ ગુણ છે, તે રીતે ગ્રહો ૯ છે, સમસ્ત સંસારને સમજવાના તત્ત્વો મળીને કુલ ગુણોનો સરવાળો ૧૦૮ થાય છે. શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિ ૯ છે, બ્રહ્મચર્યની વાડો ૯ છે, તેવી જ રીતે ઠાણાંગ નામના ભગવંતોના ૧૦૮ ગુણ હોવાથી આપણી માળા-નવકારવાળીનાં આગમમાં આવતા ૯ના પ્રત્યેક અંક સાથે નવકાર મંત્ર ગુઢ મણકા પણ ૧૦૮ રાખવામાં આવ્યા છે. આપણા પરમોપકારી અને ગાઢ સંબંધ ધરાવે છે. આ ૯ નો અંક શબ્દમાં ‘નવ'
૧૧૫
ધનબાઇ જેઠાભાઇ મેઘજી ગડા (ભોજાઇ-ચિંચપોકલી)
હસ્તે : અ.સૌ. રંજનબેન મણિલાલ ગડા
| SR No. | 008742 |
| Book Title | Navkar Prabhav |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | |
| Publisher | Jain Prarthana Mandir Trust |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Yoga |
| File Size | 4 MB |