Navkar Prabhav

SR No.: 008742
Original Sutra Author: N/A
Publisher: Jain Prarthana Mandir Trust
Publication Year: 2008
Total Pages: 252
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Yoga
File Size: 4 MB

Page 102

જ અભિશાઉિHP ગર્ભિતસારમંત્રો
-પંડિતવર્ય શ્રી ધીરજલાલ ટોકરશી શાહ
सि
અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સાધુ એ પાંચ ‘તવાનુશાસન' માં કહ્યું છે કેપરમેષ્ઠિના પ્રથમ અક્ષરોને ગ્રહણ કરતાં 'સ સિ મા ૩
हृत्पङ्कजे चतुःपत्रे, ज्योतिष्मन्ति प्रदक्षिणम् । સ’ એવી પંચાક્ષરી વિદ્યા ઉત્પન્ન થાય છે, જે મનુષ્યોના સર્વ
'ક-શિ-ન્મ-૩-’ ફરાળ થૈયાજિપૂરષ્ટિના II મનોરથોને પૂર્ણ કરનારી છે અને મોક્ષમહાલયનું દ્વાર
ચાર દલવાળા હૃદયકમલમાં જ્યોતિર્મય એવા મદર્શાવનારી છે. બીજ બુદ્ધિના ધારક એવા મુનિવરોએ શ્રુત A
તે -મ-૩-સી અક્ષર પરમેષ્ઠિઓના આદ્ય અક્ષરોનું સાગરમાંથી તેનો ઉદ્ધાર કરેલો છે.
પ્રદક્ષિણામાં ધ્યાન કરવું જોઇએ.' તે આ રીતે : કેટલાંક મંત્રાનુષ્ઠાનોમાં આ પાંચ અક્ષરોને પાંચ મંત્રબીજ ગણી તેનો અંગન્યાસ કરવામાં આવે છે. ‘પંચનમસ્કૃતિદીપક'માં કહ્યું છે કે- 'માન્યાસ:
સા | | ત્રિદ્ધયર્થમૂસિમાસ | '’ 1 નામિ મને, 'શિ’ મરતવમતે, '' ને, '૩' , 'સા મુ9મને I હવે અંગન્યાસનો અધિકાર કહીએ છીએ. તેની
તાત્પર્ય કે આ અક્ષરોનો અંગન્યાય થાય છે, તેમ તેનું સિદ્ધિ માટે સમાસ એ પાંચ મંત્રાલયો અતિ ઉપયોગી ધ્યાન પણ ધરાય છે. વળી આ દરેક અક્ષરનું વિશિષ્ટ ફલ છે. તેમાંના 'અક્ષરનો નાભિકમલમાં વાસ કરવો, ‘સિ' શાસ્ત્રોમાં નીચે પ્રમાણે વર્ણવ્યું છે : અક્ષરનો મસ્તકના ઉપરના ભાગમાં ન્યાસ કરવો, ‘મા’
बन्दिमोक्षे च प्रथमो, द्वितीयः शान्तये स्मृतः । અક્ષરનો કંઠકમલમાં ન્યાસ કરવો, ‘’ અક્ષરનો હૃદયકમલમાં
तृतीयो जनमोहार्थ, चतुर्थः कर्मनाशने || ન્યાસ કરવો અને સ’ અક્ષરનો મુખકમલમાં ન્યાસ કરવો.
पञ्चमः कर्मषट्केषु, पञ्चैव मुक्तिदाः स्मृताः । કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યે “યોગશાસ્ત્ર'માં આ
‘બંદિખાનામાં કેદ પડેલાને છોડાવવો હોય તો પ્રથમ અક્ષરોનું ધ્યાન ધરવા જણાવ્યું છે. જેમ કે
અક્ષર એટલે માં નો જપ કરવો, શાંતિકર્મ કરવું હોય તો નમિત્તે ચિત્ત ધ્યાયે વણારવિશ્વતોમુરમ્ | બીજા અક્ષર ત્રિનો જપ કરવો અને લોકોનું આકર્ષણ કરવું શિવજી ત્તવમોને મવારે વનાણુને || હોય તો ત્રીજો અક્ષર એટલે મા જપવો, કર્મનો નાશ કરવો ૨વા૨ દ્રયામોને સવારે વટવેવને 1 હોય તો ચોથો અક્ષર એટલે ૩ જપવો અને તાંત્રિક ષટકર્મમાં સર્વહત્યાવારિખિ વીનાન્ચન્તાન્ય રેત્ || સિદ્ધિ મેળવવી હોય તો પાંચમો અક્ષર એટલે સા જપવો.
નાભિકમલમાં રહેલા સર્વ વ્યાપી આ કારને ચિંતવવો, જો પાંચેય અક્ષરોનો સાથે જપ કરવામાં આવે તો તે મુક્તિ મસ્તક ઉપર સિ વર્ણને ચિંતવવો, મુખકમલમાં આ વર્ણને આપનારો થાય છે.' ચિંતવવો, હૃદયકમલમાં ૩ વર્ણને ચિંતવવો અને કંઠમાં સા
વિવો અને કઠમા સા હવે જ સિ મા ૩ સ એ પાંચ અક્ષરોના યોગથી વર્ણને ચિંતવવો. તથા સર્વથા કલ્યાણ કરનારાં એવાં બીજા
બનતા કેટલાક મંત્રોનો નિર્દેશ કરીશું, જેથી તેનું મહત્ત્વ પણ મંત્રબીજો ચિંતવવાં.”
સમજાશે અને તેની સાધના કરવાનો ઉત્સાહ પ્રગટશે.
૧૦૨
શ્રી જયંતીલાલ મોહનલાલ રાંકા (સાદડીવાલા • હાલ-ભાયખલા)