________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમનું ફળ.
તેઓના દુઃખે અંત કેમ લાવું. “મા -પિ પપનિ, મ ર મૂવોf સુવિતા” એવી ભાવના પરમશુદ્ધ પ્રેમથી પ્રકટે છે. તેઓને તે વખતે હર્ષને એ અવિર્ભાવ થાય છે કે તેના પુણ્યવડે તિર્થંકરનામત્રરૂપ કર્મને નિકચિતભાવે પ્રકટાવે છે. અને તેના ઉદયથી સર્વ જગતના પ્રાણીઓને પરમ કરૂણામય ભાવ મૈત્રીરૂપ પ્રેમથી પરમ સુખમય મોક્ષમાર્ગમાં પ્રવૃત્તિ કરાવે છે. તે પરમશુદ્ધભાવ પ્રેમના ગે તેમના વચન શ્રવણ, અને મુખ દર્શનથી લેકેને પરમ આહલાદ પ્રકટે છે. તે દીલમાં સમાતે ન હોવાથી મહર્ષ વડે બહાર આવે છે. જેમકે કદંબના પુષ્પને મેઘધારાના સીંચનથી પ્રફુલતા આવે છે તેમ હર્ષવંત આત્માને શરીરના રેમ રૂપ કુપર્યંભે ખીલીને ઉભા થઈ જાય છે. તે આનંદ સત્ય પ્રેમના પ્રભાવથી થાય છે. મારા જગતમાં પ્રાણીઓને વિષમય પ્રેમ હોય છે અને વિવેકવંત ધીમી આત્મા
એને નિર્વિષ પ્રેમ હોય છે. તે જણાવે છે. प्रेममूलं सुदाम्पत्यं, मित्रत्वं धर्मभावना ।
सम्बन्धाश्च विबोद्धव्याः, सम्यक्त्वधर्महेतवः ॥२१॥ અર્થ–સંસારીઓને સારૂં દંપતિ જીવન તે બાહ્ય પ્રેમના મૂળરૂપ છે અને મિત્રતા, ધર્મભાવના, અને સંબંધે સમ્યગ ધર્માની પ્રાપ્તિના હેતુરૂપ જાણવા. ૨૧ "
વિવેચનઃ–પરસ્પર એક બીજાને આત્મભાવને અભેદ પ્રેમ હેય, એક બીજાને સુખે સુખી અને દુઃખે દુઃખીને ભાવ આવતો હોય, ત્યાં વિષયમય અશુદ્ધ પ્રેમ સેવવા છતાં પણ દામ્પત્ય ગણાય. અને તેમાં વ્રત, નિયમ, તથા ચારિત્ર સ્વભાવને યેગ્ય અનુકુળ મેળ આવતા હોય તે સુદામ્પત્ય જાણવું. અને તે સાચા પ્રેમથી સંભવે છે. તે પ્રેમ થાવત્ જીવ સુધી રહે છે એટલું જ નહિં પણ ભવાંતરમાં પણ એકબીજાને પ્રેમ-સ્નેહથી મળવા ઈચ્છે છે સત્ય પ્રેમમય મિત્રત્વપણું એક બીજા આત્માઓ સુખ દુઃખમાં ભાગ લઈને મિત્રને દુ:ખ મુક્ત કરવા આત્મ સમર્પણ કરે છે. જેમકે લંકાપતિ વિભિષણ રામ લક્ષ્મણને માટે રાવણ જેવા બળવાન ભાઈને ત્યાગ કરી ભાઈથી વિરૂદ્ધ થઈ શ્રીરામ લક્ષમણની સેવામાં હાજર છે. તેમજ રાજા રાવણને પણ રામ લક્ષ્મણ સાથે નહીં લડવા માટે સમજાવ્યું અને તેને કહ્યું કે “તમે સીતાને પાછી રામને પી દે. નહિંતર હું તમારે ભાઈ નથી.” તે મિત્રતાને પ્રેમ સમજવો, ત્રીજે ભેદ ધર્મભાવના રૂપ પ્રેમ નિશ્ચયથી ધર્મ એટલે આ ત્મસ્વરૂપ આત્માનું ચૈતન્ય ગણાય તે ઉપર સર્વ સમ્યકત્વવંતને નિશ્ચયથી અવશ્ય પ્રેમ હોય છે, વ્યવહારથી ધર્મમાં જાગૃતિ કરવા માટે જે સંકલ્પ થાય તે ધર્મભાવના કહેવાય. તેમજ સમાન દેવ, ગુરૂ ધર્મતવ વિચાર જેઓમાં હેય, વ્રત પચ્ચખાણમાં સમાનતા હોય, તે સાધાર્મિક કહેવાય. તેમનું સન્માન, સત્કાર, બહુમાન કરાય, તેમના ઉદય માટે જે પ્રયત્ન તે ધર્મ સંબંધને વધારે કરનારે થાય છે. સમ્યકત્વ ગુણની શુદ્ધતા કરનારો થાય છે. તેથી આ સાધર્મિક ભાવને જે સત્યપ્રેમ તે પણ સમ્યક્ત્વમાં અવશ્ય હેતુ બને છે. ૨૧ ધ
For Private And Personal Use Only