Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમગીતા
दयादिधर्मभावानाम् , मूलं प्रेमास्ति भूतले ।
देवगुर्वादिषु प्रेम, जायते भव्यदेहिनाम् ॥२२॥ અથડ–દયાદિધર્મની ભાવના જે જગતમાં ભવ્યાત્માઓમાં અનુભવાય છે. તેનું મૂળ પ્રેમ જ છે તેના યોગે દેવ, ગુરુ અને ધર્મ ઉપર ભવ્યજીને પ્રેમ ઉત્પન થાય છે. જે ૨૨
વિવેચનઃ—જગતના સર્વ જીવો પ્રત્યે અહિંસારૂપ દયા રાખવી, સત્ય વચન બેલવું, ચોરી ન કરવી, વ્યભિચારને ત્યાગ કરે, પરિગ્રહ ઉપર નિયમન કરવું. રાત્રિ ભેજન અને અભક્ષ્યને ત્યાગ કરે. કારણ વિના પાપમય કાર્યોને આરંભ ન કરે, ચોરીને માલ વેચાણ લે નહિં તથા સંઘરવો નહીં, ચોરી કરવા માટેનાં સાધને ભાડે આપવા નહિં તેમજ વેચવાં નહીં. નિત્ય સ માયિક કરવું. આત્મશુદ્ધિ માટે યોગ્ય નિયમ પાળવા, પોષધ વ્રત કરવું. સાધુ સાધ્વીને યથાશકિત દાન કરવું, શ્રાવક શ્રાવિકાની સકારપૂર્વક ભક્તિ કરવી. પૂજન કરવું અને સર્વ તિથીએ બ્રહ્મચર્યને ધારણ કરવું, એકાસણું, નિવી, અબિલ, ઉપવાસ આદિ યથાશકિત તપ કરે, તીર્થયાત્રા કરવી, વેવાર લેવડદેવડમાં પ્રામાણિક્તા રાખવી, નિત્ય દેવપૂજા, ગુરૂભકિત કરવી, ગુરૂ ઉપદેશ સાંભળ. વગેરે મૂલવ્રત, ગુણવ્રત, શિક્ષાવ્રત આદિ જે નિયમે લેવાય છે તે બધા ભા ભવ્યાત્માઓને આત્મ પ્રેમથી જ થાય છે. સરકા આ પ્રેમનું પ્રાગટય સત્યજ્ઞાન રૂપ વિવેક વિના ન સંભવે માટે જ્ઞાનનું સ્વ
રૂપ બતાવે છે. शुद्धप्रेम तथा ज्ञानं, सर्वदोषनिवर्तकम् ।।
ज्ञानं शुष्कायते प्रेम्णा, विना सर्वत्र सर्वदा ॥२३॥ અર્થ:–શુદ્ધપ્રેમ તથા જ્ઞાનથી સર્વે દોષ નાશ પામે છે. તે જ્ઞાન જે પ્રેમવિનાનું લખ્યું હોય તે તે જ્ઞાન સુકું રસ વિનાનું થઈ જાય છે. એટલે કે અજ્ઞાન રૂપે પરિણમી જાય છે. જે ૨૩ !
વિવેચન –આત્મા સ્વપર વસ્તુને ભેદ જાણી શકવાને સમર્થ બને અને જીવ, અજીવ, પુષ્ય, પાપ આશ્રવ, સંવર, નિર્જર, બંધ અને મેક્ષરૂપે તને સ્વભાવને સમજે તેમજ આત્માને જેથી સંસારમાં રખડવાનું થાય છે તેવા પાપારંભમય કર્મના જે બંધરૂપ હેતુઓને જાણે અને તેથી સ્વપરના ભેદની વહેંચણીરૂપ વિવેકને આદરે આવું જ્ઞાન ભવ્યાત્માએને અવશ્ય વખાણવા યોગ્ય થાય છે. પરંતુ તેવા જ્ઞાનયુકત હોવા છતાં જો તેમાં આત્મા પ્રત્યે સત્ય તાત્વિક પ્રેમ હોય તેજ તે પોતાની શક્તિ અનુસારે વ્રત નિયમ લઈ અન્યને ને પણ દયાભાવથી ઉદ્ધાર કરે છે. પશુપંખીની હિંસા બંધ કરાવે છે અને તેઓને દુ:ખત્રાસ થી મુકાવે છે. તેવા આત્માને પ્રેમ સત્યજ્ઞાનયુક્ત છે તેમ સમજવું. પણ તે જ્ઞાન જે ફક્ત ચર્ચા માટેજ હોય તે તેનું કઈ પણ ફળ ન હોવાથી કંઠને શેષ કરનારું જ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 008641 |
| Book Title | Premgeeta Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Buddhisagar |
| Publisher | Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 277 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Society |
| File Size | 18 MB |