________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
પ્રેમનુ ફળ
વનસ્પતિ, ઇયળ, પતંગીઓ, વીંછી, સર્પ, ભૂંડ, કુતરા, બિલાડા, કાગડા, ઘુવડ, ઇત્યાદિ યાનિઓમાં અવતાર લઇ પરાધીન ભાવે અવાચ્ચે અનેક દુઃખા ભોગવવાં પડશે. જો કે આવા દુઃખવાળા અવતારા પૂર્વકાળમાં પ્રાયઃ ઘણી વખત અજ્ઞાનના ચાગે પામ્યા હોઇશ. પણ હવે જો તે અવતારો ન ધારણ કરવાની ઇચ્છા હોય તો નહિં વખાણુવા ચાગ્ય રાગના ત્યાગ કરી, સર્વ દુઃખોના અંત લાવનારા શુદ્ધ પ્રેમને પ્રગટ કર. ગુણવંત ગુરુ તેમજ માતા પિતા વિગેરેના પૂજ્યભાવથી વિનય કરવા, સંત સાધુ, જ્ઞાની આદિને વિનય બહુમાન કરી તેમની આજ્ઞા પ્રમાણે આત્મહિત માટે પ્રયત્ન કરવા. ગુણીના ગુણના અનુ મેદન કરવુ, પ્રમાદભાવ કેળવવા, દીન દુઃખી પર કરૂણાભાવે દયા કરી તેમના ભલા માટે પ્રવૃત્તિ કરવી. કાઇ ઉપર શત્રુતાથી દ્વેષ ધારણ ન કરવા. આવા શુદ્ધપ્રેમ પૂર્વક ધર્મક્રિયા, અનુષ્ઠાન વગેરે કરવાથી સર્વ દુઃખ નાશ પામે છે માટે તેવા શુદ્ધ પ્રેમમાં પ્રયત્ન
કર. ॥ ૧૩ ||
પ્રેમ એજ તપ ચાંગ વિગેરે છે.
प्रेम्णा गुणाः प्रजायन्ते, सत्प्रेमैव महातपः सत्प्रेमैव महायोगो, मैत्र्यादिभावमूलकम् ॥१४॥
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૫
અ:—સાચા પ્રેમથી ગુણાની ઉત્પત્તિ થાય છે. સાચા પ્રેમ તેજ મહાતપ છે તેમજ સત્ય પ્રેમ જ મહાયોગ છે. અને તેવા પ્રેમ મૈત્રી આદિ ભાવાનું મૂળ છે. ૫ ૧૪ ૫
For Private And Personal Use Only
44
વિવેચનઃ—ભવ્યાત્માઓમાં ક્ષમા, સરળતા, ત્યાગ, તપ, સત્ય, શૌચ, બ્રહ્મચ, સચમ, નિલે પતા વિગેરે ગુણા આત્મપ્રેમ વિના સંભવતા નથી. તેથી તેવો સાથે પ્રેમ આત્મામાં જીવે પ્રગટ કરવા. તે પ્રેમજ એક પ્રકારના મહાન તપ છે. કહ્યુ છે કેઃ— જ્ઞાનમેવ વુધા પ્રાદુ: મેળ તાવનાત્તવું: ” મનની વાસનાઓ કે જે આનાદિ કાળથી જીવાત્મા સાથે ચાટેલી છે. તેની ઉપર વિજય મેળવવા અને મનને તેવા પ્રલેાભનથી અચાવવું ઘણું કઠીન છે. આ મનને પ્રલાલનથી બચાવવાથી મલિનતાના જે રાગ જાય છે તેને પૂજ્યે ભાવ તપ કહે છે. આ પ્રàાભનથી ખચવાનું જ્ઞાન તેજ મહાન ભાવતપ છે, સત્ય પ્રેમ એટલે માયા વિનાના પ્રેમ તે મહાન યેગ પણ છે. કહ્યુ છે. “ મેવવું નોયાગો ગોળે ’મેક્ષ સાથે ઉપાદાન સબંધ રૂપે બનીને એકવ્વભાવે સંબધ કરાવે તે ચેગ. અને તે ચેગ આત્માની સત્ય પ્રતીતિ વિના સંભવી શકતા નથી. જ્યારે સત્ય પ્રતીતિ થાય ત્યારે સંસારના ભાગમય વિષયેની રૂચિ ઉંડી જાય છે અને પરમાત્મા તથા આત્માને એક ત્વભાવે કરવા ધર્માંધ્યાનરૂપ ચેગની પ્રવૃત્તિ સત્યપ્રેમમય બને છે. તેજ પ્રેમ જગતના સર્વ પ્રાણીઓને આત્મવત્ માની તેમના હિત માટે પ્રવૃત્તિ કરાવે છે. “ સવિજીવ કરૂ શાસન રસી. એસી ભાવદયા (મૈત્રી) મન ઉલ્લસી ” તેથી તે પ્રેમમૈત્રી, પ્રમેાદ, કારૂણ્ય અને માધ્યસ્થ ભાવનાને ઉત્પન્ન કરે છે. તેથી તે પ્રેમ તે ભાવનાનું મૂળ ઉપાદાન કારણ છે ૧૪