Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuni Cyanmandir
પ્રેમગીતા
હવે ઉપમા અને ઉપમેયભાવે પ્રેમસ્વરૂપને જણાવે છે.
शुद्धप्रेमैव सीताऽस्ति, स्वात्मारामः सनातनः ।
आत्मा कृष्णो हरिवीरो, राधा प्रेमैव भास्वती ॥१५॥ અથ–સનાતન આત્માને રામ માને તો શુદ્ધ પ્રેમને સીતારૂપે સમજવી. જે આ ભાને કૃષ્ણ માને તે રાધાને પ્રેમસ્વરૂપે સમજે. જે આત્માને હરિ માને તે લક્ષમીને પ્રેમસ્વરૂપે સમજજે અને તે આત્માને વીર માને તે જ્ઞપ્તિરૂપ ભાસ્વતી તિરૂપ યશોદ પ્રેમસ્વરૂપે સમજજો કે ૧૫ 1
વિવેચન –સત્ય પ્રેમ અને આત્માના સંબંધને ઉપમા, ઉપમેયભાવે વિચાર કરતાં ચેતનના સ્વામિ આત્મા જે શુદ્ધ સ્વરૂપ આત્મગુણેમાં રમણતા કરે તે “રામ” કહેવાય અને સર્વિસ પ્રત્યે આત્મભાવને જે પ્રેમ તે “સીતા” કહેવાય. આવું આત્મરૂપ રામ અને સત્ય પ્રેમરૂપ સીતાનું સ્વરૂપ સ્વભાવથી પવિત્ર છે. એટલે સનાતન શુદ્ધ છે. જે આત્માને કૃષ્ણ કહે હોય તે અનાદિકાળથી લાગેલા કર્મસમૂહુરૂપ શત્રુને કાપી નાખે તે આત્મા “કૃષ્ણ” કહેવાય. તેમજ સર્વ સો ઉપરની મૈત્રિભાવના રૂપ જે પ્રેમ તેને સનાતન સ્વરૂપની રાધા માનવી. અને આત્માને જે વીર મહાવીર પરમાત્મા માનવા હોય તે આત્મામાં રહેલ નિરાવર્ણરૂપ જે સનાતન શુદ્ધજ્ઞપ્તિ કે જે સર્વ સત્વને પ્રબંધન કરનારી પ્રકા માન ભાસ્વતી યશોદા દેવી રૂપ મમય ચેતન્ય શક્તિ જાણવી. અને જે હરિ આત્મરૂપ માને તે સર્વ ના અપાય (દુઃખ) ના હરનારા જે હરિ તેની જ્ઞાન દર્શન, ચારિત્ર, વીર્ય ઉપયોગમય પ્રેમ પરિણતિ લમી સત્ય ઉપર પૂર્ણ ઉપકાર કરતી હોવાથી પ્રેમલક્ષ્મી સમજવી. એમ વિવેકથી વસ્તુ સ્વરૂપ આત્મા અને પ્રેમસ્વરૂપને કથંચિત ભેદભેદભાવે પુરુષ પ્રકૃતિભાવે સંબંધ ઘટાવ પણ ગ્ય છે. તે ૧૫
पृथ्वीरूपास्ति सत्पीति-धर्मयोनिहि शाश्वती ।
नभोरुपः सदात्माऽस्ति, ज्ञानलिङ्गः सनातनः ॥१६॥ અથ–પૃથ્વી રૂપે તમે સત્ય પ્રીતિને જાણે અને ધર્મ શાશ્વતનિ રૂપ જાણે. તેમજ નભ-આકાશરૂપ શુદ્ધ આત્માને જાણે અને તે આત્મજ્ઞાનથી સમજાય તે સનાતન છે.
વિવેચન–જેમ પૃથ્વી અનેક જડી, બુટ્ટી, હીરા, મેતી, માણેક, પ્રવાલ વનસ્પતિ વગેરેને જન્મ આપે છે તેમ જ્ઞાનલિંગવાળા આત્માની રાણરૂપ સ—ીતિ અનેક ભાવ ધર્મને પ્રકટાવે છે તેમ જાણવું. તે ૧૬ છે હવે શ્રી મહાદેવ પાવતીની ઉપમા વડે આત્મા અને પ્રેમસ્વરૂપને જણાવે છે.
शुद्धात्मा महादेवः, सत्प्रीतिः पार्वती शुभा जीवानां देहरूपेषु, मंदिरेषु विराजते ॥१७॥
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 008641 |
| Book Title | Premgeeta Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Buddhisagar |
| Publisher | Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 277 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Society |
| File Size | 18 MB |