________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અત્યંત સૂક્ષમ છે. મન સમિતિ કરતાં મને ગુપ્તિ છે તે આત્મસુખ પ્રગટાવવામાં અનંતગુણ બળવાન છે એમ જાણે. સાધકને ઉત્સર્ગ ચારિત્ર ત્રણ ગુપ્તિ છે અને અપવાદચારિત્ર સમિતિ છે. પૂર્ણ દશામાં મનવાણી કાયાના વ્યાપારથી વિશ્વકનું કલ્યાણ કરી શકાય છે. સાધકદશામાં સમિતિને ખપ જેટલું વ્યાપાર કરે. ચતુર્થ ગુણ સ્થાનકથી બારમા ગુણસ્થાનક પર્યતની દશા તે સાધકદશા છે, તેમાં ત્રણગુપ્તિ તે ઉત્સર્ગ સાધન છે અને પાંચ સમિતિ તે અપવાદ સાધન છે. મન વાણી કાયા દ્વારા આત્મા તે જ પરમાત્મા બને છે માટે મન વાણી કાયાની અનંતગુણ મહત્તા તથા સ્વપરાર્થે ઉપયોગિતા છે. કાયમુર્તિ અને વચનગુપ્તિ પર્યત કર્થચિત્ હગ પ્રવર્તે છે અને મને ગુપ્તિથી રાજયેગની સિદ્ધિ થાય છે. મનમાં અશુભ રાગદ્વેષના વિચારે પ્રગટવા ન દેવા તે અશુભ મને ગગુપ્તિ છે તથા મનમાં શુભ રાગદ્વેષના વિચારે ન પ્રગટવા દેવા તે શુભ મને ગગુપ્તિ છે. મનમાં ધર્મધ્યાનના વિચારો કરવા. ધમ્યવિચારે કરવા ને મનને ધર્મ વ્યાપાર છે. મનમાં આત્મસ્વરૂપ વિચારવું. જ્ઞાનાભ્યાસ કરે તે ધર્મે મનેચેગ સમિતિ છે. આધ્યાન અને રોદ્રધ્યાનના સંકલ્પ વિકલ્પથી મુક્ત થવું તે સાપેક્ષ નયે મને ગુપ્તિ છે. ધર્મધ્યાન અને શુક્લ ધ્યાન ધ્યાવું તે મને ગુપ્તિ છે કારણ કે તેથી મન બાહા વિષમાં રાગદ્વેષ પરિણામે પરિણમતું નથી. મનનો બાહા વિષય ચિંતવનરૂપ વ્યાપાર બંધ કરવાથી મનગુપ્તિની સિદ્ધિ થાય છે. સ્થલ મનને આત્મબળથી ગોપવવું તે સ્થલ મને ગુપ્તિ છે અને સૂક્ષ્મ સંક૫ વિકલ્પને બંધ કરવા તે સૂક્ષ્મ મને ગુપ્તિ છે. જ્ઞાનગીને મને ગુપ્તિની સિદ્ધિ થાય છે. મને ગુપ્તિથી આત્માનંદને પ્રકાશ થાય છે. જ્યાં સુધી બાહ્ય વિષમાં મન શુભાશુભપણું ચિંતવે છે ત્યાં સુધી મને ગુપ્તિ નથી. હઠાગીને જ્ઞાનયાગની પ્રાપ્તિ વિના માગુક્તિ નથી. આત્મજ્ઞાનેગી મનના શુભાશુભ વિચારેને
પવી શકે છે. જ્ઞાનથી મને ગુપ્તિ થાય છે માટે જ્ઞાનગની આગળ હઠાગની કિંમત કેડી જેટલી છે તે અપેક્ષાએ જાણું.
For Private And Personal Use Only