________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२४८ પરિણામ ક્ષપશમીય ઉપાદાન ચારિત્ર, ઠેઠ બારમા ગુણસ્થાનક સુધીની અંતરાત્મમહાવીરદશા તે શબ્દનયની અપેક્ષાએ મહાવીરપણું છે. તેરમાં ગુણસ્થાનકવતી અને ચિદમાં ગુણસ્થાનક વતી પરમાત્મા મહાવીરે છે તે સમભિરૂઢ નયની અપેક્ષાએ મહાવીર જાણવા. સમારૂઢ નય છે તે એક અંશ ન્યૂન મહાવીરને સંપૂર્ણ મહાવીર તરીકે માને છે. એવંભૂતનય જે આત્મા સર્વકર્માતીત આઠ કર્મ રૂપ ત્રિપ્રકૃતિ રહિત શુદ્ધ બુદ્ધ થાય છે અને સિદ્ધ
સ્થાનમાં વિરાજમાન થાય છે તેને મહાવીર કથે છે. પ્રથમ મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનવર્તિ આત્માઓ તે ઔદયિક ભાવીય બહિરા
ત્મ મહાવીર જાણવા. પરમાત્મ મહાવીરે, તેરમા અને ચોદમાં ગુણસ્થાનક વતી અલ્પ છે અને સિદ્ધ મહાવીરે અનંત છે. તમગુણ મહાવીર અને રજોગુણ મહાવીરે કરતાં સાત્વિકગણું મહાવીરે અનંત ગુણ ઉત્તમ છે. પાપી વીરા કરતાં પુણ્યકર્મ કરનારા વીરે અનંત ગુણ ઉત્તમ છે. વિભાવ પરિણતિએ મહાવીરપણું તે વસ્તુત: અસત્ મહાવીરત્વ છે. આત્માનું આત્માના ગુણ પર્યાયએ જે મહાવીરપણું છે તે સત્ મહાવીરત્વ છે. અસભૂત મહાવીર કરતાં સદ્દભૂત દષ્ટિવાળા મહાવીરે અનંત ગુણ ઉત્તમ શુદ્ધ છે. જડમાં અને આત્મા તથા કર્મ રૂપ પુદુગલ દ્રવ્યના સંગે પ્રગટેલ વિભાવિક દશામાં મહાવીરત્વ કલ્પવું તે વસ્તુતઃ અસત્ મહાવીરત્વ છે અને એવા મહાવીરપણાને આત્મારૂપે માનવું તે અસત્ આપચારિક મહાવીરત્વ છે. પુદ્ગલાદિ જડ દ્રવ્યને સમૂહ તે મારી કપેલી પરિભાષામાં પ્રકૃતિ છે એવી પ્રકૃતિનો સ્વામી પ્રભુ આત્મા અને તે આત્મા મહાવીર છે. જડ પ્રકૃતિના સંબંધ સાહાથી આત્મા તે પરમાત્મા મહાવીર બને છે. મારી કપેલી મારી પરિભાષાની પ્રકૃતિનું સ્વરૂપ જ્યારે આત્મા જાણે છે ત્યારે તે પોતાનું મહાવીરપણું જાણે છે ત્યારે તે પોતાનું મહાવીર પણું અધ્યાત્મભાવે જાણીને અને પ્રકૃતિમાં થએલી મહાવીરવની ભ્રાંતિને ત્યાગ કરે છે. સાધનની અપેક્ષાએ
For Private And Personal Use Only