________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨
લેખક બુદ્ધિસાગર.
મુક વિજાપુર
વિ. સ. ૧૯૬૪ અમદાવાદ તવ સુશ્રાવક શા. અમૃતલાલ કેશવલાલ એગ્ય ધર્મલાભ વિ. તમેએ મનને વશ રાખવાના ઉપાયેને પુચ્છયા તે જાણ્યું. તે સંબંધી જણાવવાનું કે જ્યાં સુધી મનમાં વિષય કામેચ્છાઓ. છે ત્યાં સુધી મન સ્થિર થતું નથી. જે જે પદાર્થોના ભંગ માટે મન ચંચળ બને છે તે તે પદાર્થોનું ક્ષણિકત્વ અસારપણું ચિંતવવું. બાહા વિશ્વાસ આનંદ પ્રગટે છે. એવી બહિરાત્મ બુદ્ધિથીજ મન ચંચલ અશાંત બને છે. આનંદમાટે જ સર્વ જીવની ગમે તેવી પ્રવૃત્તિ થાય છે. પાંચ ઈન્દ્રિયેના વિષયના ભેગથી આનંદ મળે છે એવી રજોગુણ તમે ગુણવાળી મેહબુદ્ધિથી મનમાં ઉપાધિને સંસાર પ્રગટે છે. પશ્ચાત્ તે બાહ્યામાં પણ દશ્યમાન થાય છે. જડ વસ્તુઓથી આનંદ મેળવવાની વાસના છે જ્યાં સુધી ત્યાં સુધી મનવશ થાય નહિ. આનંદ વિના કેઈ પણ પ્રાણી છવી શકો નથી. જડાનંદ અગર આત્માનંદ બેમાંથી ગમે તે આનંદે મનુબે જીવી શકે છે, પૂર્ણાનંદન પ્રગટે અર્થાત્ આત્માનંદ સ્વાદી શકાય ત્યાં સુધી જડાનંદની વૃત્તિ અને પ્રવૃત્તિ રહ્યા કરે છે. આત્માનંદને અનુભવ આવ્યા પછી જડાનંદની શ્રદ્ધા સહેજે ટળે છે. જડાનંદની સામગ્રીને ત્યાગ કર્યા માત્રથી જડાનંદની વૃત્તિ ટળતી નથી. જ્યારે આત્માનંદને અનુભવ આવે છે ત્યારે જ જડાનંદની મોહવૃત્તિ ટળે છે જડાનંદની વૃત્તિ જ્યાં સુધી છે ત્યાં સુધી મનની સ્થિરતા થતી નથી. આત્મજ્ઞાન પ્રગટયા પછી આત્મામાંજ આત્માના આનંદનો નિશ્ચય થાય છે પશ્ચાત્ ભેગાવલી કર્મોદયથી પૌગલિક શાતા ( જડાનંદ ) ભગવાય છે પણ તેમાં આત્માના સત્યાનંદને નિશ્ચય રહેતું નથી, તેથી ત્રશમા ગુણસ્થાનક હતી કેવલ જ્ઞાની શાતા વેદનીય રૂ૫ જડાનદનો ભેગ કરે છે તે પણ તે અંતરથી ન્યારા છે અને સમયે સમયે આત્માના પૂર્ણાનંદ રસને ભેગ કરે છે. તેરમાગુણસ્થાનક
For Private And Personal Use Only
