________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬૫
ઈશ્વર વાદી છે પણ ઈશ્વર કર્તા વાદી નથી. પુણ્ય, પાપ, આત્મા, કર્મ, પુનર્જન્મ વગેરે તને ન માને તે નાસ્તિક છે. બાલજી, ભક્તિની દષ્ટિએ ઇશ્વરને જગત્ કર્તા માનીને ધર્મ કરતા હોય અને અધર્મને ત્યાગ કરતા હોય તે અજ્ઞાનાવસ્થામાં કંઈક અપેક્ષાએ ઠીક છે પણ અજ્ઞાનયુક્ત ભક્તિ છે ત્યાં સુધી સ્વર્ગ મળે છે પણ મુક્તિની પ્રાપ્તિ થતી નથી. જ્ઞાન વિના સત્યને પ્રકાશ નથી. અમે આત્માને ઈશ્વર માની કર્મદિશામાં તે શરીરાદિક સૃષ્ટિને કર્તા હર્તા અપેક્ષાએ માનીએ છીએ, અને સંપૂર્ણ કર્મ રહિત દશામાં શુદ્ધ નિશ્ચયનયે પોતાના જ્ઞાનાદિ અનંતપર્યાયને કર્તા હર્તા છે પણ કર્મ શરીરાદિ સૃષ્ટિને કર્તા હર્તા નથી એમ આત્મારૂપ પ્રભુમાં કર્તા હર્તાપણું અપેક્ષાએ માનીએ છીએ અને અમેએ વેદાંત ઉપનિષદો અને વેદસંહિતા વગેરે વાંચીને એ અનુભવ કર્યો છે કે સબલ બ્રહ્મ અર્થાત કર્મ પ્રકૃતિ સહિત આત્માને દેહાદિ જડ પુગલરૂપ જગત પ્રકૃતિનું કર્તા હર્તાપણું છે પણ જ્યારે આત્મા બ્રહ્મજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે છે ત્યારે પ્રકૃતિનું કર્તાપણું કર્મ પ્રકૃતિમાં માને છે અને જડપ્રકૃતિનું કર્તાપણું આત્મામાં માનતા નથી. ચિદાનંદમય આત્મા જ્યારે કર્મપ્રકૃતિ રહિત શુદ્ધ થાય છે, રજોગુણ ગુણ અને સવગુણથી મુક્ત થાય છે ત્યારે તેને કર્મપ્રકૃતિ માયાનું કર્તાપણું હતપણું રહેતું નથી એવી સૂક્ષ્મજ્ઞાનાનુભવદશા ન થઇ હોય તેઓ અંધભક્તિના માર્ગે ચડે છે, પાપકર્મો દુર્ગુણ વ્યસને ત્યાગે છે, આત્મશુદ્ધિ કરે છે. ઈશ્વરને જગત કર્તા હર્તા માને છે, ઈશ્વરને માનીને જેઓ નીતિવાળા બને છે તેઓ અપેક્ષાએ જ્ઞાની થતાં સમ્યગદષ્ટિવાળા બને છે. આત્માની શુદ્ધિ કરે છે અને જેઓ મનવાણી કાયાથી ધર્મ કરે છે અને અધર્મને ત્યાગ કરે છે તેઓ આસ્તિક છે. આત્મા, પુણ્ય, પાપ, પુનર્જન્મ, ચાર ગતિ વગેરેને માને છે અને પાપ કર્મને ત્યાગ કરે છે તથા અસંખ્ય ગે પિકી ગમે તે યેગથી આત્માની શુદ્ધિ કરે છે તે આસ્તિક છે. જે મધ્યસ્થ ગ્ય અને
For Private And Personal Use Only