________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧૯ રહે છે. વૈરાગી આત્માને પામવા પુરૂષાર્થ કરનાર છે પણ વ્રત વૈરાગ્યદશામાં તે આત્માનંદ અનુભવી શક્તા નથી તેથી તે શેકી વિયેગી જેવી જડભેગી અને આત્મજ્ઞાનગીની વચમાંની દશા અનુભવે છે. પુગાનંદના હેતુઓ ત્યાગવાની ત્યાગદશા તથા વિષય પર વૈરાગ્યદશાથી સાધક આત્માનંદ પામવા પ્રયત્ન કરે છે અને જ્યાં સુધી તે આત્માનંદ પામ્યું નથી ત્યાં સુધીની વચલી દશા તે ત્યાગવત વૈરાગ્યદશા છે. ત્યાગ વૈરાગ્ય વ્રતદશા તે ભરદરિયાના મધ્યવતી નાવની દશા જેવી દશા છે ત્યાં થી શ્રદ્ધા પ્રીતિથી ભ્રષ્ટ થતાં પુનઃ પુલાનંદ તરફ પણ પાછું પડાય છે. એકવાર આત્માનંદ સ્વાદ મળતાં પશ્ચાત બાહ્ય સર્વ રસની ભ્રાંતિ ટળે છે અને પત્ની જેમ પતિ વિયેગથી દુબળી થએલી જ્યારે પતિને પામે છે ત્યારે આનંદથી મસ્ત બને છે તેમ આત્મા પણ સર્વ દુ:ખમય શોકની પેલી પાર જાય છે. પત્ની જેમ પતિના વિયેગમાં પતિ પર પત્ર લખે છે, પતિનું ધ્યાન ધરે છે, વ્રત કરે છે; મોજશોખની વસ્તુઓને ત્યાગ કરે છે, ઉદાસીન વૈરાગિણ ત્યાગિની થાય છે, પતિના વિયેગે રૂવે છે. પણ જ્યારે તેના પતિ તેના ઘેર પધારે છે એટલે પૂર્વની ધાન વૈરાગ્ય આદિવિગ દશાને અનુ. ભવ કરતી નથી. પતિ મળ્યા પછી પતિનું શું ધ્યાન? અને વ્રત ત્યાગ ક્યાં? તેમ આત્મા જયારે પોતાના શુદ્ધાત્મ સ્વરૂપને પામે છે, ચેતના જ્યારે આત્મપતિને શુદ્ધાદ્વૈતભાવે મળે છે અને કેવલ અદ્વૈતપણું અનુભવે છે ત્યારે આત્મા એજ પરમાત્મભાવે વ્યક્ત થાય છે તેથી ત્યાં તપજપ વૈરાગ્ય ત્યાગવત વગેરે કંઈ રહેતું નથી. પોતાના આત્માને જ્યાં પોતાને સાક્ષાત્કાર અનુભવાય છે તેજ પ્રભુની પ્રાપ્તિ છે એવી પરમેશ્વરની પ્રાપ્તિ થતાં અપરંપાર આનંદ સાગરની લહેરે ઉછળે છે. પછીથી શરીર છતાં બાહિરથી ત્યાગીને વેષ છતાં પશ્ચાત્ વચલી દશા અને તેની ક્રિયા રહેતી નથી અને વચલી દશાનું મન પણ રહેતું નથી. એવી આત્મદશાની ઝાંખી કંઈ કંઈ વેદાય છે પણ તેની બીજાને તે દશા થયા વિના ઝાંખી કરાવી શકાય નહિ. વાણીથી કહેતાં અન્યને
For Private And Personal Use Only