________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( ૧૦ ) શ્રી વીર પ્રભુના કેવલ જ્ઞાનની તિથિના યોગે કેવલ જ્ઞાનની ભાવનાના પ્રસંગે લખાયું છે. પોતાના હૃદયમાં કેવલજ્ઞાનરૂપ સૂર્ય પ્રગટાવવાની અત્યન્ત તીછા દર્શાવી છે; કાવ્યનો ભાવાર્થ મનન કરવા લાયક છે.
વિજારીને વિચાર્યું ” આ સંજ્ઞાવાળા કાવ્યમાં અનુભવ જ્ઞાનના ઉતાર નીકળ્યા છે. સિદ્ધાન્તનું મનન કરીને મનુષ્ય, ક્ષસોપશમ ધ્યાનની પરિપકવ અવસ્થા પામે છે, ત્યારે આવા ઉદ્ગારો કાઢી શકે છે અને તેવી દશા થાય ત્યારે આ ઉતારોનું મહત્ત્વ અવબોધાય છે.
“ઘતિg વીર્તિમાં શું? સુa” આ સંજ્ઞાવાળું કાવ્ય હૃદયાનુભવ નિશ્ચયથી રચાયું હોય એવું લાગે છે. તેઓશ્રીએ પ્રતિષ્ઠા અને કીર્તિના ત્યાગ સંબંધી જે જે હૃદયના ઉતારો કહ્યા છે તે વાંચતાં સુજ્ઞ વાચકના મનમાં શ્રીમદના ત્યાગની અપૂર્વ ખૂબી જણાયા વિના રહેશે નહિ. ઘણાઓને પ્રતિષ્ઠા અને કીર્તિની લાલસા પ્રાણ કરતાં પણ અધિક વહાલી લાગે છે. પ્રતિષ્ઠા અને કીર્તિ અર્થે મનુષ્યો અનેક ઉદ્યમો કરે છે અને આત્મા જેવો અમૂલ્ય હીરો ત્યજીને કાચના કકડામાં રંગાય છે. પ્રતિષ્ઠા અને કીર્તિનો ત્યાગ કરીને દુનિયામાં આત્મતત્ત્વના ઉપાસક બનવું અને મનુષ્યોના કલ્યાણ માટે ધર્મોપદેશ કરો એજ ઉત્તમોત્તમ ત્યાગ દશાની અવસ્થા છે. તેઓશ્રીએ પ્રતિષ્ઠા અને કીર્તિમાં મમત્વ રાખ્યું નથી, તેમ અનુભવાય છે.
સદા મનમાં રહેંશું” આ કાવ્યમાં આનન્દની દિશા બતાવી છે અને પોતાના આનન્દાથે ઉત્તમ પ્રવૃત્તિ જણાવી છે.
“મારે શુ આરી” આ નામના કાવ્યમાં કેવલજ્ઞાનને આરીસો કલ્પીને તેનું આશ્ચર્યકર સત્યસ્વરૂપ દર્શાવ્યું છે.
“જાવા નથી ! ” આ કાવ્યમાં કોણ ખરો શ્રાવક કહેવાય ? તથા તે ક્યા ક્યા દોષોથી, ખરે શ્રાવક ગણાય નહિ; તવિષયક સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કર્યો છે.
“અમારા વીરની મૂર્તિ ” નામના કાવ્યમાં મૂર્તિદ્વારા પ્રભુનું સ્મરણ થાય છે અને પ્રભુના અનેક સગુણ મૂર્તિ દ્વારા સ્મારવામાં આવે છે, તેથી આ માની શુદ્ધિ થાય છે, એવો પરમાર્થ આ કાવ્યમાં સમાયો છે.
“વધશે કારમણામ” આ સંજ્ઞાવાળા કાવ્યમાં સદગુરૂશ્રીએ આત્મસામ આગળ વધવાનો નિશ્ચય કર્યો છે એમ સ્પષ્ટ દેખાય છે. અનેક વિદ્મની પેલી પાર જવા જેણે નિશ્ચય ધાર્યો છે એવા સદ્ગુરૂના આ માની જેટલી પ્રશંસા કરીએ તેટલી અલ્પ છે.
For Private And Personal Use Only