________________
૪
૫
(અ) હેતુ નામને તૃતીયા વિભક્તિ થાય છે.
(આ) હેતુ એટલે કાર્ય કે ક્રિયા કરવામાં પ્રયોજન રૂપે કે સહાય રૂપે થવાને યોગ્ય હોયતે.
નેન ત્તમ્ કુલની ખ્યાતિમાં ધન સહાય રૂપે થાય છે. અન્નન વસતિ અન્ન મેળવવાના પ્રયોજનથી રહે છે. સ્ત્રીલિંગનામ સિવાયના ગુણવાચકહેતુ નામને તૃતીયા કે પંચમી વિભક્તિ થાય છે. ધર્માત્ મુહમ્। ધર્મેન સુલમ્ । ज्ञानाद् मुक्तः । ज्ञानेन मुक्तः ।
૫ અમુક વસ્તુ લઇને તેને બદલે બીજી વસ્તુ આપવાની હોય તો, જે વસ્તુ લેવાની હોય તેને પ્રતિ અવ્યયના યોગમાં પંચમી વિભક્તિ થાય છે. પ્રત્તિ – બદલે તિત્તેભ્યઃ પ્રતિ માષાયતિ । તલને (લઇને) બદલે અડદ આપે છે. ધાતુઓ
અર્થ ગ. ૧૦. આ. પ્રાર્થના કરવી. X + પ્રાર્થના કરવી અનુ + મૂ ગ. ૧. ૫. અનુભવ કરવો, જાણવું. અનુ + રુમ્ ગ. ૪. આ. ઇચ્છવું, માનવું, તાબે થવું. આ + ગમ્ (IQ) ગ. ૧. ૫. આવવું.
સ્ ગ. ૧. આ. જોવું. નિર્ + નિરીક્ષણ કરવું, બારીકીથી જોવું. પણ + ત્તિ ગ. ૧. આ. પરાજય પામવો, હારી જવું, કંટાળવું,
પત્નિ + હૈં ગ. ૧. ઉં. પરિહાર કરવો, ત્યાગ કરવો.
X + ભૂ ગ. ૧. ૫. ઉત્પન્ન થવું, સમર્થ થવું.
X + [[( ના) ગ. ૪. આ. ઉત્પન્ન થવું, થવું, જનમવું. X + વા(ય) ગ. ૧. ૫. આપવું.
૬૪