________________
११२
विवेकविलासे पञ्चम उल्लास। न प्रीतिवचनं दत्ते, नालोकयति सुन्दरम् ॥ उक्ता धत्ते क्रुधं देषा-न्मित्रदेषं करोत्यलम् ॥ १५८॥ विरहे हृष्यति व्याजा-दीर्ध्यामपि करोत्यलम् ॥ योगे सीदति साबाधं, वदनं मोटयत्यथ ॥ १५९॥ शेते शय्यागता शीघ्रं , स्पर्शादुद्धिजते तराम् ॥ कृतं किमपि न स्तौति , विरक्तेलक्षणं स्त्रियाः ॥ १६०॥
અર્થઃ—જે સ્ત્રીને રાગ પુરૂષ ઉપરથી ઉતરી ગયો હોય તે સ્ત્રી પ્રેમસહિત વચન ન બોલે, સારી રીતે સામું જુવે નહીં, બોલાવ્યાથી ક્રોધ કરે, મનમાં દુષ રાખી પુરૂષના મિત્રની જોડે ઈર્ષ્યા કરે, ભર્તારનો વિયોગ થવાથી પ્રસન્ન થાય,કાંઈ મિષથી અદેખાઈ ઘણું કરે, ભતરનો સંયોગ થાય તો ખેદ પામે, મુખ ઘણું મરડે, બિછાના ઉપર આવી તુરત ઉંધી જાય, ભર્તરે સ્પર્શ કરવાથી ઉદ્વેગ પામે, તથા ભારે કરેલા કોઈપણ કામને વખાણે નહીં. એ રાગરહિત સ્ત્રીનાં सक्षप . (१५८) (१५८) (१६०)
विश्रभ्भोक्तिमुपालम्भ-माङ्गिकं वैकृतं तथा ॥ रतिक्रीडांच कामिन्या, नापरासु प्रकाशयेत् ॥ १६१ ॥
અર્થ – સ્ત્રીના પ્રેમવચન, અથવા તેણે દ્વિધે એલંભે, તેનું કટાક્ષથી જેવા પ્રમુખ, અને તેની જોડે કરેલી રતિક્રીડા એ સર્વ બીજી સ્ત્રી આગળ પુરૂષે પ્રકટ १२वा नहीं. (१६१) . कामिन्या वीक्ष्यमाणाया, जुगुप्साजनकं बुधः॥
श्लेष्मक्षेपादि नो कुर्या-दिरज्येत तथाहि सा ॥ १६२॥
અર્થ –ડાહ્યા માણસે સ્ત્રીનાં દેખતાં નાકમાંથી સળેખમ કાઢવા પ્રમુખ દુશંકા ઉપજાવે એવું કૃત્ય ન કરવું. કારણ, તેથી સ્ત્રીનું મન પુરૂષ ઉપરથી तरी जय. (१६२)
दत्ते यां कन्यकां यस्मै, माता भ्राता पिताथवा ॥ देवतेव तया पूज्यो , गतसर्वगुणोऽपि सन् ॥ १६३ ॥ अर्थः--न्याना मामा५ अथवा मातेने मारने आये, ते (मीर)
"Aho Shrutgyanam"
