________________
પ્રકરણ-૫
राजभवन राजवेश्म-राजमहेल ૧. રાજમના પદ ( ભેદ) ૧ માસ ફરતાં છજા ઘંટાકર કરેલાં હોય તે માડ છંદનું રાજભવન જાણવું. જેને
આગળ મત્ત વારણ (કક્ષાસન) કરેલાં હોય. ૨ મૌર સૌથી ઉપલા ભાગ પર વરંડિકા-વંડી–પેરાપેટ કરેલી હોય તથા ભદ્રની
ભૂમિ (આગળ પડતા ભાગના માળ)ના ખૂણે શિખરીયો કરેલી હોય તે મીડ રાજભવન જાણવું. રાજભવનની સર્વભૂમિ (જ્યાં જ્યાં અલિંદ અગાશી આવે ત્યાં) ઉપર વરંડિકા
વંડી-પપેટ કરેલી હોય તે શુદ્ધ છંદના ભેદનું રાજભવન જાણવું. ४ शिखर જે રાજભવનના મધ્યભાગ ઉપર શિખરના આકારનું શિખર કરેલું હોય તે
શિખર છંદનું રાજભવન જાણવું. ५ तुङ्गार
પ્રત્યેક ભદ્ર (રાજભવનના જ્યાં જ્યાં આગળ પડતા ભાગ હોય ત્યાં) ઊંચાઈથી
બમણ પહેળાઈનું ઘંટા, કળશ, તવંગ કરેલું હોય તે તુંગાર રાજભવન જાણવું. દ સિંહાવકન યુકત ગેખ ઝરૂખ હોય અને તેના પ્રત્યેક ખૂણા સિંહેથી
વિભૂષિત હોય તે સિંહકણું રાજભવન જાણવું. તેના ખૂણું ગેળ કરી સિંહ
કરવા ભદ્રના ખૂણા કરવા. ૨. બસમાષ્ટ–ાજસભા ભવનના આઠ પ્રકાર. ૨ નંા સોળ પદના ક્ષેત્રમાં મધ્યના ચારના એક પદના ચારે તરફ અલિંદ હોય તે
નૈયા નામે સભાભવન જાણવું. ૨ મા નંદા સ્વરૂપની સભાના આગળ એક ભદ્ર કરવાથી તે ભદ્રા નામક સભા ગણવી. રૂ થવા નંદા સ્વરૂપના સભાભવનની ચારે તરફ ભદ્ર કરવાથી તે કયા નામનું
સભાભવન જાણવું. ४ पूर्णा ક્ષેત્રના પ૪પ વિભાગ કરી પચીશ પદના સભાભવનનું મથનું પદ મોટું
હોય તે પૂર્ણ સભાભવન જાણવું. ५ दिव्या ક્ષેત્રના નવ પદ્યનું સભાભવન તે દિવ્યા. ६ यक्षी દિવ્યના સ્વરૂપને ચારે તરફ એક એક પાનું ભદ્ર (અલિંદ) હેય તે યક્ષી
સભાભવન જાણવું.
