________________
ભૂમિપરીક્ષા
૧૩
લહેર જેવુ, મત્સ્ય, દેડકું, મગર, ગ્રાહુ (ઘડિયાલ એક જાતના મગરમચ્છ) શંખ, સર્પ, ઘી અને મધ્યમાં કાચએ એમ શિલાઓ ઉપર ચિહ્નો અલ'કૃત કરવાનાં કહ્યાં છે.
વિજયા મંજિતા
શુકલા
સુભગા ધરણી
નૈઋત્ય પશ્ચિમ વાયવ્ય ઉત્તર ઈશાન મધ્ય
12 / 2 12 / 2
શખ
સ"
કુંભ
કૂ
વિજય કુંભ પૂ ઉત્તર
નામ નંદા ભદ્રા
દિશા
અગ્નિ
ફેસ
ચિહ્ન
જયા
"",
દક્ષિણુ
લહેર માછલું મંડૂક
સુભદ્ર | વિભદ્ર
સુનંદ
પીત લાક | શ્યામ
મકર ગ્રાહ
પુષ્પ
દંત
જાબલી પાંડુ
કલશ
વ
:
ચિહ્નો વ શક્તિ દંડ મગ પાશ
જય
અપરા જિતા
સફેદ લીલે। શ્વેત
।
ધ્વજ
ત્રિશુલ નવખંડ
નવ શિવાએ સ્થાપવાની હોય ત્યારે નવ શિલાએ શિલા ઉપર ના ખાનાં પાડી તેમાં પૂર્વ, અગ્નિ અંત્યાદિ વામાં આવે છે. મધ્યમાં ક્ હોવાથી તેને મધ્યાિલા, કહેવામાં આવે છે. દેવાલયેાના સ્થાપનમાં ધૂમ ઉપરથી દેવની ગાદી સુધી છિદ્ર રાખવામાં આવે છે. તેને નાભિ કહે છે. ધ્રુવસ્થાપન વખતે નીચેના મંત્ર ભણુવાના આવે છે,
-- क्षीरार्णव अ. १०१ श्लोक ४ ઉપર ચિહ્ન ન કરતાં મધ્યની ક્રમથી ઉપર કહેલાં ચિહ્નો કર ધરણીશિન્ના અથવા કુશિલા
લાલ
ગદા
पापा का प्रमाणमिह लक्षयेत् ।
अपरेषां गृहाणां तु शिलामान न चितयेत् ॥ - विश्वकर्मप्रकाश
नाभिर्मेति च मंत्रेण स्थिरो भवेति वै तथा । प्रार्थनं च ततः कुर्यादागमोक्तेन मंत्रवित् ॥
विश्वकर्मप्रकाश अध्याय - १५ श्लो. २३ શિલાપર નાભિમાં આ મંત્ર અને સ્થિરાભવ એ મત્ર ભણવા આંદ શાસ્ત્રોક્ત વિધિથી પ્રાથના કરવી.
પાષાણુ કે ઇંટના ઘરમાં (પાકા મકાનમાં) શિલાનુ" પ્રમાણુ રાખવું. સામાન્ય ઘરોમાં (માટીનાં કે ઝૂપડાંએમાં) શિલાસ્થાપનની જરૂર રહેતી નથી.
૧૬ આધારશિલા (લક્ષણુ)~~~
શિલાન્યાસ કરતાં પહેલાં પધરાવવાની શિલા જેની પર શિલાન્યાસ થાય તે એટલે શિક્ષા નીચેની શિલાને આધારશિલા કહી છે.
