________________
પ્રતિમા વિધાન
૨૦૫ જોવા મળે છે. કેટલીક જગ્યાએ ભેગેશ્વર વિષ્ણુ, ક્ષીર સમુદ્રમાં અનંતકાળ સુધી સૂતેલા અનંત શયન અને શેષશાયી જળશાયી પણ જોવા મળે છે.
યુગ્મમૂર્તિઓમાં લક્ષ્મીનારાયણ, રાધાકૃષ્ણ અને ગોપાલ સુંદરીની મૂર્તિઓ જોવા મળે છે. આ ઉપરાંત વિષ્ણુનું નિરંજન નિરાકાર સ્વરૂપ શાલીગ્રામ સ્વરૂપે પણ પૂજાય છે.
તે
કે
છે
.
છે
& Iઝ
1
You JAVA
[ લક્ષ્મીનારાયણ ] વિષ્ણુપ્રતિમાના પ્રકાર અને સ્થાન
વિષ્ણુ પ્રતિમાના ગ, ભાગ, વીર અને અભિચારક એમ ચાર પ્રકાર ગણાવ્યા છે. તે દરેકનાં સ્થાન જુદાં જુદાં છે. સ્થાનના ૧ સ્થાન ૨ આસન ૩ શયન એવા ત્રણ ભેદ છે.
વિષ્ણુ પ્રાસાદની ચારે તરફના દ્વારના પ્રતિહાર ( દ્વારપાલ) આઠ કહ્યા છે. તેઓ વામન સ્વરૂપનાં છે. પૂર્વમાં—ચંડપ્રચંડ, દક્ષિણમાં– જયવિજય, પશ્ચિમમાં–ધાતાવિધાતા અને ઉત્તરમાં–વિઘાત ભદ્ર
વિષ્ણુનું વાહન–વિષ્ણુનું વાહન ગરુડ પક્ષી છે. તેની પર વિરાસનમાં બેઠેલા હાથમાં કુંભ ધારણ કરેલ વિષ્ણુનું એક સ્વરૂપ કહ્યું છે.
