________________
શિલ્પ રત્નાકર
[પ્રથમ રત્ન सर्वे कुक्कुटरूपाश्चः पुरुषाकारपंगुलाः ॥ हस्ताभ्यां नररूपाश्च पादाभ्यां विहगात्मकाः ॥६॥ सर्वे तु सिंहग्रीवाश्च प्रबलाश्च महोत्कटाः॥ महागुणेश्वराः प्रोक्ताः क्षेत्रपाश्च दिशाष्टसु ॥६१ ॥ वास्तुकर्मसु सर्वेषु चाष्टावायादिसंपदः॥
पूजिताः प्रतिपूज्यंते निर्विघ्नं च पदे स्थिताः ॥१२॥ સર્વે આને કેડથી નીચેને ભાગ કુકડાના જે, કટિથી ઉપરના શરીરને ભાગ તથા હાથ પુરૂષના જેવા, પગે પશિના જેવા અને સર્વે આનું ગળું સિંહના જેવું છે. આઠે આયે ઘણુ પ્રબળ, તેજસ્વી અને ગુણવાન છે. આઠે દિશાઓમાં ક્ષેત્રપાળ તરીકે રહેલા છે. સર્વ પ્રકારનાં વાસ્તુકર્મોમાં તેમજ શુભ કામોમાં આ આઠ આનું પૂજન કરવાથી પિતાના સ્થાનમાં રહી નિવિધ કામની સમાપ્તિ ४२वी भना२याने स५॥ ४३ छे. १०, ११, १२.
. भाणुसनो माय सारवाना शत. रुद्रभागायते क्षेत्रे कृते पंचांशविस्तरे ॥ ऊर्ध्वपंक्ती क्रमात्कोप्टेष्विन्द्रधिष्ण्यद्विभास्करान् ।। ६३॥ तिथ्यष्टवेदरामेषु रागनन्दान् समालिखेत् ॥ तदधो मातृकान् वर्णानाद्यान्तांश्च क्रमाल्लिखेत् ॥ ६४॥ ऋऋललविसर्गान्तसंयोगाक्षरवर्जितान् ॥ नामाक्षरस्य संघातं वसुभिर्विभजेत्सुधीः ॥६५॥ शेषमायो मनुष्यस्य ध्वजाद्यो देहगो भवेत् ॥ नक्षत्रं तारकांशी च व्ययाचं चापि देहगम् ॥६६॥ ध्वजादीनां चतुर्णां तु चत्वारो वृषभादयः॥
भक्षका भवने वा गृहस्वामिविभक्षकाः॥६७॥
અગિયાર ભાગ લાંબું અને પાંચ ભાગ પહેલું ક્ષેત્ર બનાવવું અને તેમાં ७५२नी पतिनामा १४, २५, २, १२, १५, ८, ४, 3, ५, ६ भने ८ मे मी ક્રમથી લખવા. પછી તેની નીચેના કેકાઓમાં અકારાદિ કમથી ક્ષ સુધીના વર્ષો समवा. तभा ऋ, ऋ, ल, ल, ळ, अनुस्वार, विसा भने सयुद्धताक्षरी सेवा ना એ પ્રમાણે કેટકમાં લખવું. ઉપરના કેટકમાં માણસના નામાક્ષરને પહેલે અક્ષર
