________________
५५५ २५ ]
ગજ વિધાન. अनावृष्टिभयं लोके देशभङ्गो न संशयः॥
रुद्रपवनयोर्मध्ये यदा हस्तं तु धारयेत् ॥ २४ ॥ રૂદ્ધ અને વાયુના મધ્ય ભાગમાં જે ગજ ધારણ કરવામાં આવે તે લેકમાં અનાવૃષ્ટિને ભય તથા દેશભંગ થાય; એમાં સંશય આણ નહિ. ર૪.
विष्णुधनदयोर्मध्ये हस्तश्चैव ग्रहेद्यदि ॥
विविधास्तत्र भोगाश्च कार्यसिद्धिर्न संशयः ॥ २५ ॥ વિષ્ણુ અને કુબેરના મધ્ય ભાગમાં જે ગજ પકડે તે વિવિધ પ્રકારના ભાગો તથા કાર્યસિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે, એમાં સંશય નથી. ૨૫.
અંગુલાદિથી પૃથ્વીનું પ્રમાણ. मात्रैकाङ्गलिका कला परिमिता मात्राद्वयं सर्वथा।
पर्वत्रीणि तथाङ्गलानि विहिता मुष्टिश्चतुर्मात्रिका ॥ मात्राद्वादशभिर्वितस्तिरिति वा तालोऽपि विज्ञायते।
तालौ द्वौ च करस्तु किष्कुरुदितः पादोनहस्तद्वयम् ॥२६॥
એક આંગળની એક માત્રા', બે માત્રાની એક કલા', ત્રણ માત્રા અથવા આગળને એક પર્વ, ચાર માત્રાની એક “મુષ્ટિ, બાર માત્રાને એક “તાલ' અથવા વિતસ્તિ, બે તાલનો એક બકરી અને પણ બે કર (ગજ) ને એક “કિફ थाय छे. २६. चापस्तूर्यकरैः सहस्रयुगलैश्चापैर्मतः क्रोशकः।
गव्यूतिश्च तथा बुधैः परिमिता क्रोशद्वयाभ्यां सदा॥ गब्यूतिद्वयमानजन्यकथितं मानं तथा योजने ।
कोटीनां शतयोजनैः परिमिता भूमिश्च सर्वा वुधैः ॥२७॥ ચાર હાથનો એક ચાપ (ડ), બે હજાર ચાપને એક કોશ (ગા), બે ઝેશની એક ગવ્યતિ, અને બે ગતિને એક જન થાય છે. વિદ્વાનોએ સમગ્ર પૃથ્વીને સે કરોડ જનની કહી છે. ર૭.
અષ્ટવિધ સૂત્રનાં નામ दृष्टिः करस्तथा मौज कार्पासञ्चावलंबकम् ॥ काष्ठसृष्टिविलेख्यानि सूत्राण्यष्ट वदन्ति च ॥ २८ ॥
