________________
गणितशब्दनिघण्टुर्नाम द्विचत्वारिंशं सूत्रम् ॥ त्रिकाप्रीयंकास्तीर्णा प्रयोविंशतिः । तीर्था जिनमहाद्विशासनी चतुर्विंशतिः । तत्त्वगुणयुग्मात् पञ्चविंशतिः । एकाङ्गुलादि हस्तान्ता समाः शब्दाः प्रकीर्तिताः । निघण्टौ एतावन्तश्च पर्यायकाः सुदीपकाः ॥ १८ ॥ वास्तुशास्त्रोद्भवं वेदेशे मानसख्या मानं सङ्ख्यायाश्च प्रमाणतः । पद्मपद्देकः ? प्रमाणशास्त्रतः वास्तुशास्त्रार्थदीपकाः ॥ १९ ॥ हस्त: करो जिनाङ्गलो द्वितालो मानदण्डकः। वर्णवभुजोमाख्याता तमुशाश्वास्तुया ग्रहस्ताना ? ॥२०॥ (वर्णचतुष्क विख्यातः तत्तु शाखासु या गृहस्थानाम् ? ) धन निबिड निट शिलार्धं ? द्विकरो दण्डार्धः युग्महस्तावदार्धा ? ॥ २१ ।। द्विगुण द्विहस्तानां तुत्र इषु जिनन्य इषु त्रिपाद दण्ड पा (प्रा)दु(द)नश्च । द्दासप्तम्याङ्गुलं प्रोक्त पक्षहस्तनि(द्वि)हस्तानाम् ? ॥ २२ ॥ दण्डश्चापो धनुः स्मतर्भमाप्य बृहदकरशिलायाम् । मविघ्न(धन)श्च (स्य) तु हस्तानामेव च ? ॥ २३ ॥ अन्वयसन्तानकश्च सन्तानोद्भव मानतः। सृष्टयुद्भवं दण्डाग्र आदिछन्द पर्वनिष्काश: ? ॥२४॥ एकोद्भवमालाक्ष आद्योक्त माप्य घराक्ष ध (र)न्यम् !। करतलवंश विंशतिहस्तानां च ? ॥२५॥ यवान्तं प्रमाण मध्यं प्रयुक्त परमाणुतः । मध्याङ्गलस्य कथये अंशाश्चैव प्रमाणतः ॥२६॥ अङ्गलस्याएमांशं यद् तन्मानं नित्यशो यवः । द्विरधांशो भवेच्छिख्या ? अंशानां चतुर्विंशतिः ॥ २७ ॥ अङ्गलस्याटमांशेन यवो यूका तदंशतः । लिक्षा यूकाष्टमांशेन केशं तदष्टमांशकम् ॥ २८ ॥ रेणुः केशस्याष्टमांश: प्रमाणं तत्तदंशतः । तस्याष्टमांशे छाया च कथिताश्च क्रमेण तु ॥ २९ ॥ प्रयुक्त मानमुद्दिष्टं प्रमाणशास्त्रदीपकम् । निघण्टु भाषोत्तमाख्या प्रयुक्ता वास्तुवेदिभिः ॥ ३०॥ इति सूत्रसन्तानगुणकीर्तिप्रकाशप्रोक्तृश्रीभुवनदेवाचार्योक्तापराजितपृच्छायां
गणितशब्दनिघण्टवधिकारो नाम द्विचत्वारिंशं सूत्रम् ॥
