________________
सूत्रधार-मंडन-बिर અનુક્રમે લઘુ ગણીયે, પૂર્વે લધુ. અગ્નિએ, દક્ષિણે નૈઋત્ય, પશ્ચિમે, વાયવ્ય, ઉત્તરે છે
જ્યાં લઘુ ત્યાં કર્ણ શાલા ઉપજે તે ળ માંહિ પૂર્વના રૂપની શાલાનું રૂપના બીજા ? લઈ તે વિગતે ઇશ્વરાદિ પંદર ગૃહે ઉપજે - જે ઘરને અપવર્ક કરવા કહ્યું હોય તે બુદ્ધિમાન શાયે ઘરની ઓરડી ડાબી કરવાનું કહ્યું છે
इति. अलंकारादि गृहपंचदा अथ द्विशालगृहाणि द्विशालं केवलं युग्म मघषट्रारुमध्यतः ।
एकालिदे न विमलं वीर्यवन्तं द्वलिंदकम् ।।१०३॥ ૨ દ્વિશાલ ગૃહ કેવળ બે શાલનું કહ્યું છે. તેનું યુગ્મ નામ જાણવું. તેમાં ષટદ્ધારૂ એક અલિંદ આગળ કતે તેનું નામ વિમલ. અને બે અલિદ કરેતે વિર્યવાન જાણવું. ૧૦૩
भासुरं मुखं युग्म्मढयं प्रदक्षिणकेन संयुतम् ।
समग्र दक्षिणोकं दुन्दुभि हमुत्तमम् ।।१०४॥ મુ અલિંદ બેઉ હોય અને દક્ષિણે ૧ અહિંદ હોય તો તેનું નામ ભા જાણવું. જે આગળ અલિંદ ત્રણ હોય અને દક્ષિણે એક અલિંદ હોય તે તેનું ' દુંદુભિ જાણવું. ૧૦૪
यामे दक्षिण एकैकं नादं मुख तो द्वयम् ।
सुतेजोऽलिंद संयुक्तं हयजं मंडपाधिकम् ।।१०५|| જેને ડાબી અને જમણી દિશાએ એકેક અલિંદ હોય અને મુખે અલિંદ બે : ૧ પ્રભાવ ૨ ભાવિત ૩ રૂકમ ૪ તિલક ૫ કિકિન ૬ સૌખ્ય છ મરમ ૮ યશોદ ૯ ૧૦ ભાસુર 11 ભાણ ૧૨ સુધર ૧૩ ઘાના ૧૪ કપિત 1પ વિતદ્ધિ ૧૬ કલસમૃદ્.
(૩) અપર્વક સાથે પદારૂ સહિત જે પ્રભાદિ ઘર કહ્યાં છે તે ધરોના મુખ આગળ એક અલંદ વધારવામાં આવે તો તે ચૂડામણિ આદિ ૧૬ ઘરે ઉપદે ૧ ચૂડામણિ ૨ પ્રભદ્ર ૩ ૪ શેખર ૫ ઉક્તિ ૬ વિશાળ છે ભૂતિત ૮ હૃષ્ટ ૯ વિરોધ ૧૦ કાલપાય ૧૧ નિરાચય ૧૨ સુ ૧૩ રૌદ્ર ૧૪ મેઘ ૧૫ મનમવ ૨૬ સુભદ્ર એ રીતે ઘવાદિ લઈ એક શાલાના ૧૦૪ એકને ગ્રહ ઉપજે છે.
(૨૬) વિશાલ ગૃહ એટલે બે ઓરડાવાળાં ગૃહની જુદી જુદી રચના. દિશાલ ગૃહ કરવાની એવી છે કે બે ભૂમિના ૩૪૩ એમ આડા ઉભા નવે પર પાડવાં એ નવ પદના મધ્યેનું પદ મૂકી ભા. બે પદોની બે શાલા કરવી. તથા બાકીની ભૂમી ખુલ્લી રાખી. આ પ્રમાણે ચાર દીવાલોમાં પ્રકારની શાળા થાય.
