Swopagnyashabda maharnavnyas Bruhannyasa Part 1

SR No.: 008409
Original Sutra Author: Hemchandracharya
Author: Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
Total Pages: 522
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 16 MB

Page 424

प्रथमपरिशिष्टे स्वोपज्ञवृत्तिसंकलितं www.mamianmomrammamimmmmwwwmmmmmmmmmmmarrammaamirmimmmmmmmmmmm "न नाऽग्रयाने नासीरम्"।
गोला, गोलम् । गात्रा, गात्रम्-गजस्य पूर्वजङ्घादिभागः । अपरा, अप- "पत्राआने कुनध्यां च गोदावर्या च मण्डले। रम्-गजपाश्चात्यजडा ! यद् गौडः
सखी-मणिकयोर्गोलं गोला लक्ष्यानुसारतः" । "द्वौ पूर्वपश्चाजडादिभागौ गात्रापरे न ना"।
युगली, युगलम्-अरुणस्य । अथ शान्तः–बडिशा, 5 मन्दिरा, मन्दिरम्-गृहम् ; अरुण:
बडिशम्-मत्स्यबन्धनम् । बडिशीत्यपीत्यमरटीका ? अथेदन्तः"ग्रीष्मे क्षुत्क्षामकुक्षिजति पथि मनाक् मन्दिरातस्तवारिः”। इयं छर्दिः, इदं छर्दि-वान्तिः । यन्माला--
समुद्रे तन्नामत्वात् पुसि । नगरे तु नपुंसकः । तमिस्रम्- | "छर्दि चा स्त्रियाम्"। तमः। तमिस्रा--अतिनिबिडं तमः । सामान्य विशेषयोरभेदविव- सन्तस्तु स्त्रियामुक्तः । अथोदन्तास्त्रयः-इयमलाबूः, इद-45 क्षयैकार्थ्यम् । यदाह
मलाबु-तुम्बीलता; अरुणस्य । इयं जम्बूः , इदं जम्बु-जम्बू10 "तमिस्र तिमिरे कोपे तमिस्रा च तमस्ततौ ।
वृक्षफलम् । यदमर:कृष्णपक्षनिशायां च"।
"फले जम्ब्बा जम्बूः स्त्री जम्बु जाम्बवम्"। शस्त्री, शस्त्रम्-आयुधम् ; अरुणः । लोहे तु द्रवनामत्वा- ऊदन्तोऽयम् , षण्ढे "क्लीबे" [२. ४. ९७.] इति हस्खे अपुंसकः । नगरी, नगरम्-पुरी; दुर्गस्य ! मसूरी, मसूरम्- | उदन्तता । अन्यत्र कृत इति स्त्रीत्वम् ।।
50 न्यर्मासनं प्रसिद्धम् । त्वक्षीरी, त्वक्षारम्-वंशरोचना । अमर- |
"जम्बूः सुमेरुसरिति द्वीप-दुमविशेषयोः"।
तथा15 टीका । कादम्बरी, कादम्बरम्-मद्यम् । अत्र' सामान्य
"स्त्री राजजम्बूर्जम्बूभित् पिण्डखजूरभूरुहोः”। विशेषयोरभेदविवक्षयेत्थं निर्देशः । यद् गौड:
इयमुडः, इदमुडु-नक्षत्रम् । यदमरः"कादम्बरं मद्यभेदे दध्यग्रे शीधुनि स्त्रियाम्"।
"उडु वा स्त्रियाम्"। अथ लान्ता अष्ट-काहला, काहलम्-शुषिरो वाद्यभेदः। | अथ व्यजनान्ताः षट्-इयमुषाः, इदभुषः-सन्ध्या। स्त्रियां यद् गौड:
गौडः__ "काहलं न ना"। [उपजातिः] ॥ ५॥
"उषः प्रत्युषसि क्लीवं पितृप्रखाच योषिति" । स्थालीकदल्यौ स्थलजालपित्तला
क्लीबे तु कश्चित्गोलायुगल्यौ बडिशं च छर्दैि च ।
"उषः प्रभाते सन्ध्यायाम्"। अलावुजम्बूडुरुषः सरस्सदो
प्रत्यूषे तु द्विखरसन्तत्वानपुंसकत्वमेव । आकारान्तस्तु रोदोऽर्चिषी दाम गुणे त्वयट तयट् ॥ ६॥ | रात्रिवाची । इयं सरसी, इदं सरः-तडागः । यन्माला28 एते शब्दा अयट्-तयडन्तं च गुणवाचि नाम स्त्री-नपुंसः |
“सरश्च सरसी स्त्रियाम"! कम-स्थाली, स्थालम्-भाजनविशेषः । कदली, कदलम्
इयं सदाः, इदं सदः-सभा ! यदमरःशाकादेर्नवनालम् । द्वयमरुणस्य । स्थली-अकृत्रिमा चेत्, |
"स्त्री-नपुंसकयोः सदः”। कृत्रिमा स्थला । स्थलम्-उन्नतो भूभागः । यदमरः
इयं रोदसी, इदं रोदः-धौः, पृथ्वी च । यच्छाश्वतः"स्थली स्थलम्"।
"द्यावापृथिव्योरेकत्र प्रयोगे रोदसी विदुः । 30 जाली, जालम्-आनायः । यन्माला
दिवि विश्वम्भरायां च रोदसी रोदसा सह" ॥ "अनरे जालं समूहः"
रोदसीत्यव्ययमप्यस्ति । इयमर्चिः, इदमर्चि-अग्निशिखा. अरुणस्य गवाक्षश्च । रूढिः । गौडस्तु
रश्मि च । यदमरः“जालं वृन्द गवाक्षयोः ।
"ज्वालाभासोर्न पुंस्यर्चिः" । क्षारकानायदम्भे च नीपे ना स्त्री तु घोषके” इत्याह ।। इयं दामाः, इदं दाम-बन्धनम् । यदमरःपित्तला, पित्तलम्-आरकूटः । स्त्रियां रूढः । षण्ढे तु
न पुंसि दाम"। "पित्तलं तैजसद्रव्ये त्रिलिङ्गं पित्तसकते।
गुणे स्वयट तयटू-पादयोर्द्वयी, द्वयम् । वेदानां त्रयी, पित्तला तोयपिप्पल्याम्" इति गौडः ।
! त्रयम् । यदाह
60
wome
35