Swopagnyashabda maharnavnyas Bruhannyasa Part 1

SR No.: 008409
Original Sutra Author: Hemchandracharya
Author: Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
Total Pages: 522
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 16 MB

Page 394

५२
प्रथमपरिशिष्टे स्वोपज्ञवृत्तिसंकलितं
-
45
विश्वं वृशं पलिशमर्पिशकिल्बिषानु
"कशेरु-वर्णयोः क्लीबं गाङ्गेयो जाह्नवीसुते”। तर्षार्पिषं मिषमृचीषमृजीपशीर्षे । शलाल-गन्धद्रव्यम् । आलु-कन्दविशेषः । अथ व्यज- 40 पीयूषसाध्वसमहानससाहसानि
भान्ता एकादश-संयत्-सङ्कामः, वामनस्य लक्ष्य च । कासीसमत्सतरसंयवसं बिसंच॥२३॥ "हेरम्बडम्बरिणि संयति" इति । Bएते शब्दा नराकाः-विश्वम-जगत । नागरे । स्त्री- "स्त्रियः संयत्-समित्याजि-समिद युधः" इति त्वमरः । नपुंसकता वक्ष्यते । काय॑वाचिनस्तु गुणवृत्तित्वादाश्रयलिङ्गता। काल-वृषस्कन्धः । यन्मोला क्लीबकाण्डेअथ शान्तास्त्रयः-वृशम्-शृङ्गाबेरम् , लशुनम् , मूलकं च ।
“नावा च ककुद ककुद्। पलिशम्-यत्र स्थित्वा मृगा व्यापाद्यन्ते । अर्पिशम्-आर्द्रमांसम् , बालवत्साया दुग्धं च । अथ षान्ता अष्ट-किल्बि
गौडस्तु10पम्-रोगः, अपराधः, विषं च; पापे तु तन्नामत्वादेव सिद्धम् । __ "स्त्री ककुद् ककुदोऽप्यस्त्री वृषाझे राध्वजे वरे"। अनुसन्-मद्यम् ; सुरानामत्वात् स्त्रीत्वे प्राप्ते वचनम् ।
महत्-राज्यम् , बुद्धितत्त्वं च । अत्राऽयं पुंस्यपि दृश्यते । अर्पिष-आईगांसम् । मिषम्-व्याजः । ऋचीषम, प्रकृतेर्महानित्यादि । महती महान्ती । अहः-दिनम् ; अही। माजीव च-पिष्टपचनभाजनम् । शीर्षम्-शिरः; कपिशीर्षम् पृषत्-बिन्दुः, मृगे तु देहिनामत्वात् पुंसि।पुरीतत्-अत्रम् ; 50
तु शीषोन्तत्वात् । पीयूषम्-अमृतम् , प्रत्यन- पुरीतती । पर्वप्रसवगव्यादिक्षीरविकारश्च । अर्थप्राधान्यातू पेयूषमित्यपि। ___ "दर्श-प्रतिपदोः सन्धौ ग्रन्थि-प्रस्तादयोरपि । "पेयूषोऽभिनवं पयः" इत्यमरः ।
पर्व क्लीव महे चैव विषुवत् प्रभृतिष्वपि" अथ सान्ता अष्टौ-साध्वसम्-भयम् । महादसम्- पर्वणी । रोख-तलूरुहम् , रोमणी, मनन्तत्वेनैव सिद्धे पाकस्थानम् । साहसम्-दुष्करकर्म, वैयात्यम् , अविमृश्य- कर्बर्थ वचनम् । पुंस्ययमिति कश्चित् । भसद्-आस्थम् , जप-55 कारिता, 'दमश्च । कासीसम्-धातुविशेषः । अर्थप्राधान्याद् ! नम् , आमाश्रयस्थानं च । दकारान्तोऽयम् । जगत्-विश्वम् । 20 धातुकासीसम् धातुशेखरमित्यपि । मत्सम-सन्धिस्थानम् । ! यद् गोड:
तरसम्-मांसम् ; अर्थप्राधान्यादुत्तप्तं शुष्कमांसम् । यवसम्- "स्याजगद् विष्टपे क्लीवं वायौ ना जामे त्रिष। अश्वादिधासः। बिसमू-पद्मकन्दः। [वसन्ततिलकम् ॥२३॥ छन्दोविशेषे जगती क्षिती च भुवने जने" ॥ अथ क्षान्तौ
ललाममन्दाक्षवीक्षमथ सक्थि शयातु यातु
"प्रधान-ध्वज-शृङ्गेषु पुण्ड-वालधि-लक्ष्मसु । 25 खाद्वाशु तुम्बुरु कशेरु शलालु चाऽऽलु ।
भूषा-वाजि-प्रभावेषु ललामं स्याललामवत्" । संयत् ककुम्महदहानि पृषत् पुरीतत्
रम्ये च; ललामनी। ललामस्य तु पुं-नपुंसकत्वं वक्ष्यते । पर्वाणि रोम च भसच्च जगललाम ॥२४॥! [वसन्ततिलका ] ॥ २४ ॥ एते शब्दा नपुंसकाः-मन्दाक्षम्-लजा, शूका च। इति नपुंसकलिङ्ग समातम् ॥
65 बीक्षा-विस्मयः, दृश्यं च । अथेदन्तः-सक्थि-ऊरुः;
ASTRORSasreena ६० यत् तु प्राण्यावाचि स्यादिति स्त्रीत्वे प्राप्ते वचनम् । अथोदान्ता
४ अथ श्री-पुंसलिङ्गाः । भष्टौ-शयातु-अजगरः । यातु-राक्षसः । माला
Persuasersease ... "क्लीबे द्वे यातु-रक्षसी"।
पुंस्त्रीलिङ्गश्चतुर्दशेऽङ्के शङ्कार्निरये च दुर्गतिः । ___ अन्योर्देहिनामत्वात् पुंस्त्वे प्राप्ते वचनम् । स्वादु-मृष्टम् , ! दोर्मूले कक्ष आकरे गओ भूरुहि बाणपिप्पलौ ॥१॥ मनोशं च । नन्दिनः गुणवृत्तेस्त्वाश्रयलिङ्गता स्वादुरोदनः, स्वाद्वी | पुंस्त्रीलिङ्गश्चतुर्दशेऽङ्के शङ्क:-चतुर्दशेऽकस्थाने वर्तपेया, खादु पयः । आशु-शीघ्रम् । तुम्वुरु-औषधविशेषः; मानः शङ्खशब्दः स्त्री-पुंसलिङ्गः । अयं शङ्कः, इयं शङ्क:- 70 उकारान्तत्वात् पुंस्त्वप्राप्ती पाठः । कशेरु-कन्दविशेषः, तृण-| जातिः, पृष्ठास्थि च । अर्थप्राधान्याः गायमित्यपि । यद्
___ “एक दश शतमस्मात् सहस्रमयुतं ततः परं लक्षम् ।
दश गौड:
- प्रयुत कोठिमथार्बुदमज सर्व निखर्व च
60