Swopagnyashabda maharnavnyas Bruhannyasa Part 1

SR No.: 008409
Original Sutra Author: Hemchandracharya
Author: Lavanyasuri
Publisher: Jain Granth Prakashak Sabha
Total Pages: 522
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 16 MB

Page 347

5
लिङ्गानुशासने पुलिसप्रकरणम् ।
wwwwwwmommmmmmmmmmmmmmmmmmmwoman गोस:
उकारान्तः ----तकुं:-सूत्रवेष्टनम्, अभ्याधारभाण्डं च । "गोसो बोलोषसोः पुंसि"। सूनुः
40 चासः
“सहस्रदीधितौ सूनुः कनिष्ठभ्रातृ-पुत्रयोः” । "ईक्षुपक्षिभिदोश्चासः” ।
खरु:दासः
“खरुरवे हरे दर्षे दन्ते श्वेतेऽभिधेयवत्" । "दासः शूद्रे दानपात्रे भृत्य-धीवरयोरपि ।
शङ्क:-कीलकः, शल्याख्यं च प्रहरणम् ; सङ्ख्याविशेषे तु दासी चेव्यां च झिण्ट्यां च" ॥
स्त्री-पुंसत्वं वक्ष्यते । मन्तुः-अपराधः । स्थाणुः-शङ्करः; शङ्की 45 नभश्चमस:
तु पुं-नपुंसकत्वं वक्ष्यते । सेतुः-सङ्गमः, सस्यार्थ जलधारण"स्यान्नभश्चमसश्चन्द्रे चिताऽपूपेन्द्रजालयोः” । पालिश्च । केतुः-ध्वजः, ग्रहभेदश्च । धातुः-गैरिकादिः, 10 भास:
। सुवर्णादिः, रसादिः, भूवादिः, श्लेष्मादिः, महाभूतानि, तद्गुणाः, "भासो ना भासि गृघ्नं च गोष्टकुछटकेऽपिच"। । इन्द्रियाणि च । कन्तुः-कामी । तन्तु:-सूत्रम् । बिन्दुः-लेशः। वाहसः
मायुः-पित्तम् । मन्युः-क्रोधः, दैन्यम् , यज्ञः, सङ्गमश्च । 50 "वाहसो जलनिर्याणेऽजगर-सुनिषण्णयोः”।
ऋतु:-वसन्तादिसमयः, स्त्रीरजश्च । पायुः-अपानम् । मरुःगोरसः-दुग्धादि । उत्सः-स्रोतः । पट्टिसः-आयुधविशेषः- । धन्वा, पर्वतश्च । क्मरु:-व्रणम् । ऊर्णायु:15 "पट्टिसः स्याद् बहिर्नतम्"।
"ऊर्णायुः क्षणभङ्गे स्यान्मेष-कम्बलमेषयोः”। इति तु गौड इत्यादि।
खण्डपशु:"खण्डपशुः पशुरामे शङ्करे चूर्णलेपिनि ।
55 सन्तः-माः
खण्डामलकभैषज्ये सिंहिकातनयेऽपिच" ।। "माश्चन्द्र-मासयोः पुंसि"।
किंशारुः-शूकः, कङ्कपक्षी, शरश्च । कारुः-शिल्पी । अनेहा:-कालः। दमूनाः-देवः,उपशान्तश्च । दमुना:-अग्निः।
i पुरुः-लोकः । धारः-शुष्कफलम् । सरु:-असिमुष्टिः । 20 पुरुदंशाः-इन्द्रः । पुरूरवाः-राजा । अङ्गिराः-ऋषिः । उशनाः
शेलुः-श्लेष्मान्तकः । पशु:-छागादि । आशुः-व्रीहिः । इक्षु:शुक्रः । पयोधाः-पर्जन्यः । रेतोधाः-जनक इत्यादि । द्विखरं
गुडप्रकृतिकाष्ठम् । पांशुः-धूलिः । मयुः-अश्वमुखः, लोष्टमर्द-60 त्वपवादानपुंसकम् , पयः चय इत्यादि । अप्सरसस्तु प्रतिपदपाठात् स्त्रीत्वम् । ककारान्तादिष्वप्यपवादविषयं परिहत्यौत्स
| नकाष्ठम् , आकूतं च। भृगुः-शिखरम् , सानुश्च । नाकु:
व्यलीकम, वनस्पतिः, ऋषिः वल्मीकश्च । पिचुः-तूलकम, र्गिकोऽयं विधिः।
। परुः-पर्च; यन्माला25 नन्तः-ग्रावा-पाषाणः, गिरिश्च । अध्या
“सन्धौ पर्व परौ तथा"। "अध्वा वर्मनि संस्थाने सासवस्कन्ध-कालयोः” ।
अरुः-व्रणम् । ययुः-अश्वः, स्वर्गमार्गश्च । गडः-गण्डः, 85 सुपर्वा
| पृष्ठगुडः, कुब्जश्च । पीलु:“सुपर्वा स्याच्छरे धूमे वंश-पर्व-सुरेषु च"।
"पीलुर्गजे द्वमे काण्डे परमाणु-प्रसूनयोः । पन्थाः-मार्गः। मन्थाः-मन्थानः । प्लीहा-रोगविशेषः, डिम्बं पीलुस्तालाऽस्थिखण्डे च" ॥ 30 च । मजा-षष्ठो धातुः, तरूणां सारश्च । ऋभुक्षाः-इन्द्रः ।। पिट:-कालकः । वेणुः-वंशः। विदुः-गजकुम्भमध्यम्।। अर्वा-तुरगः, कुत्सितश्च । तक्षा-वर्द्धकिः । उक्षा-वृषः ।!
। उक्षा-वृषः।। जरायुः गर्भाशयः। जटायुः-गुग्गुलुः, पक्षिभेदश्च । वसुः-- 70
लाया। जा मूर्द्धा-शिरः । भूतात्मा-देहः, धाता च । बुका-अग्रमांसम् ।।
“देवभेदोऽग्नि-भा-योक-बक-राजसु ना वसु । राजा
क्लीबे वृजौषधाऽऽश्यान-रै-रममधुरे त्रिषु" ॥ “राजा प्रभौ नृपे चन्द्रे यक्षे क्षत्रिय-शक्रयोः" । बिन्दुः-वेदिता, विमुइ । स्तनयि ः35 अत्री-ऋषिः । शिखी
"स्तनयिन्नुः पयोवाहे तद्धनौ मृत्यु-रोगयोः” । "शिखी वहौ बलीवर्दै शरे केतुप्रहे हमे। केकि-कुकुटयोश्चाथ शिखी चूडान्वितेऽन्यवत्"।
"पुमान् खरुद्रूपखण्डे वजे खरेऽध्वरे शरे"। सादी-अश्वेभ-रथारोहः।
वजवाची सन्तोऽप्ययमस्ति । हिजलुः रागवव्यम् ।
76