________________
४७२
કલશામૃત ભાગ-૬
जिन्हि सुरीति पर रीति न जानी।। माया मगन भरमके भरता।
ते जिय भाव करमके करता।।१५।।
जे मिथ्यामति तिमिरसौं, लखै न जीव अजीव। तेई भावित करमके, करता होंहि सद्दीव ।।१६।। जे असुद्ध परनति धरै, करें अहं परवांन । ते असुद्ध परिनामके, करता होहिं अजान ।।१७।।
આ વિષયમાં શિષ્યનો પ્રશ્ન (દોહરા) शिष्य कहै प्रभु तुम कह्यौ, दुबिधि करमकौ रूप। दरब कर्म पुदगल भई, भावकर्म चिद्रूप।।१८।। करता दरवित करमकौ, जीव न होइ त्रिकाल | अब यह भावित करम तुम, कहौ कौनकी चाल ।।१९।। करता याकौ कौन है, कौन करै फल भोग। कै पुदगल कै आतमा, कै दुहुंको संजोग ?।।२०।।
। ये तु स्वभावनियमं कलयन्ति नेम
मज्ञानमग्नमहसो बत ते वराकाः । कुर्वन्ति कर्म तत एव हि भावकर्म
कर्ता स्वयं भवति चेतन एव नान्यः ।।१०।।
कार्यत्वादकृतं न कर्म न च तज्जीवप्रकृत्योर्द्धयो
रज्ञायाः प्रकृतेः स्वकार्यफलभुग्भावानषंगात्कृतिः । नैकस्याः प्रकृतेरचित्त्वलसनाज्जीवोऽस्य कर्ता ततो जीवस्यैव च कर्म तच्चिदनुगं ज्ञाता न यत्पुद्गलः ।।११।।