Page Text
________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
सर्वविशुद्धज्ञान अधिकार
५२५
णिचं पच्चक्खाणं कुव्वदि णिचं पडिक्कमदि जो य। णिचं आलोचेयदि सो हु चरित्तं हवदि चेदा।।३८६ ।।
कर्म यत्पूर्वकृतं शुभाशुभमनेकविस्तरविशेषम्। तस्मान्निवर्तयत्यात्मानं तु यः स प्रतिक्रमणम्।। ३८३ ।। कर्म यच्छुभमशुभं यस्मिंश्च भावे बध्यते भविष्यत्। तस्मान्निवर्तते यः प्रत्याख्यानं भवति चेतयिता।।३८४ ।। यच्छुभमशुभमुदीर्ण सम्प्रति चानेकविस्तरविशेषम्। तं दोषं यः चेतयते स खल्वालोचनं चेतयिता।।३८५ ।। नित्यं प्रत्याख्यानं करोति नित्यं प्रतिक्रामति यश्च । नित्यमालोचयति स खलु चरित्रं भवति चेतयिता।। ३८६ ।।
पचखाण नित्य करे अरु प्रतिक्रमण जो नित्य हि करे । नित्यहि करे आलोचना, वो आत्मा चारित्र है ।। ३८६ ।।
गाथार्थ:- [ पूर्वकृतं] पूर्वकृत [ यत् ] जो [अनेकविस्तरविशेषम् ] अनेक प्रकारके विस्तारवाला [शुभाशुभम् कर्म] (ज्ञानावरणीय आदि) शुभाशुभ कर्म है [तस्मात् ] उससे [ यः] जो आत्मा [ आत्मानं तु] अपनेको [ निवर्तयति ] दूर रखता है, [ सः ] वह आत्मा [ प्रतिक्रमणम् ] प्रतिक्रमण है।
[भविष्यत् ] भविष्य कालका [ यत् ] जो [शुभम् अशुभम् कर्म ] शुभ-अशुभ कर्म [ यस्मिन् भावे च ] जिस भावमें [ बध्यते ] बँधता है [ तस्मात् ] उस भावसे [ यः] जो आत्मा [ निवर्तते ] निवृत्त होता है, [ सः चेतयिता] वह आत्मा [ प्रत्याख्यानं भवति ] प्रत्याख्यान है।
[सम्प्रति च] वर्तमान कालमें [उदीर्ण] उदयागत [यत्] जो [ अनेकविस्तरविशेषम् ] अनेक प्रकारके विस्तारवाला [ शुभम् अशुभम् ] शुभ-अशुभ कर्म है [ तं दोषं ] उस दोषको [ यः ] जो आत्मा [ चेतयते ] चेतता है-अनुभव करता हैज्ञाताभावसे जान लेता है (अर्थात् उसके स्वामित्व-कर्तृत्वको छोड़ देता है), [ स: चेतयिता] वह आत्मा [ खलु ] वास्तवमें [ आलोचनम् ] आलोचना है।
[यः] जो [ नित्यं ] सदा [प्रत्याख्यानं करोति ] प्रत्याख्यान करता है, [ नित्यं प्रतिक्रामति च] सदा प्रतिक्रमण करता है और [ नित्यम् आलोचयति] सदा आलोचना करता है, [ सः चेतयिता] वह आत्मा [ खलु ] वास्तवमें [ चरित्रं भवति ] चारित्र है।
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
| SR No. | 008303 |
| Book Title | Samaysara |
| Original Sutra Author | Kundkundacharya |
| Author | Parmeshthidas Jain |
| Publisher | Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 664 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Philosophy, Religion, & Spiritual |
| File Size | 3 MB |