Page Text
________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates सर्वविशुद्धज्ञान अधिकार
कर्मभिस्तु अज्ञानी क्रियते ज्ञानी तथैव कर्मभिः। कर्मभिः स्वाप्यते जागर्यते तथैव कर्मभिः ।। ३३२ ।। कर्मभिः सुखी क्रियते दुःखी क्रियते तथैव कर्मभिः । कर्मभिश्च मिथ्यात्वं नीयते नीयतेऽसंयमं चैव ।। ३३३ ।। कर्मभिर्भ्राम्यते ऊर्ध्वमधश्चापि तिर्यग्लोकं च । कर्मभिश्चैव क्रियते शुभाशुभं यावद्यत्किञ्चित् ।। ३३४ ।। यस्मात्कर्म करोति कर्म ददाति हरतीति यत्किञ्चित् । तस्मात्तु सर्वजीवा अकारका भवन्त्यापन्नाः ।। ३३५ ।। पुरुष: स्त्र्यभिलाषी स्त्रीकर्म च पुरुषमभिलषति। एषाचार्यपरम्परागतेदृशी तु श्रुतिः ।। ३३६ ।। तस्मान्न कोऽपि जीवोऽब्रह्मचारी त्वस्माकमुपदेशे । यस्मात्कर्म चैव हि कर्माभिलषतीति भणितम् ।। ३३७ ।।
४७३
गाथार्थ:-“ [ कर्मभिः तु] कर्म [ अज्ञानी क्रियते ] ( जीवको) अज्ञानी करते हैं [ तथा एव ] उसी तरह [ कर्मभिः ज्ञानी ] कर्म ( जीवको ) ज्ञानी करते हैं, [ कर्मभिः स्वाप्यते ] कर्म सुलाते हैं [ तथा एव ] उसी तरह [ कर्मभिः जागर्यते ] कर्म जगाते हैं, [ कर्मभिः सुखी क्रियते ] कर्म सुखी करते हैं [ तथा एव ] उसी तरह [ कर्मभिः दुःखी क्रियते ] कर्म दुःखी करते हैं, [ कर्मभि: च मिथ्यात्वं नीयते ] कर्म मिथ्यात्व को प्राप्त कराते हैं [ च एव ] और [ असंयमं नीयते ] कर्म असंयम को प्राप्त कराते हैं, [कर्मभिः] कर्म [ उर्ध्वम् अधः च अपि तिर्यग्लोकं च ] ऊर्ध्वलोक, अधोलोक और तिर्यग्लोकमें [ भ्राम्यते ] भ्रमाण कराते हैं, [ यत्किञ्चित् यावत् शुभाशुभं ] जो कुछ भी जितना शुभ और अशुभ है वह सब [ कर्मभिः च एव क्रियते ] कर्म ही कराते हैं। [यस्मात् ] इसलिये [ कर्म करोति ] कर्म करता हैं, [ कर्म ददाति ] कर्म देता है, [ हरति ] कर्म हर लेता है - [ इति यत्किञ्चित् ] इसप्रकार जो कुछ भी करता है वह कर्म ही करता है, [तस्मात् तु ] इसलिये [ सर्वजीवाः ] सभी जीव [अकारकाः आपन्नाः भवन्ति ] अकारक ( अकर्ता) सिद्ध होते हैं।
और, [ पुरुष: ] पुरुषवेदकर्म [ स्त्र्यभिलाषी ] स्त्रीका अभिलाषी है [च] और [स्त्रीकर्म] स्त्रीवेदकर्म [ पुरुषम् अभिलषति ] पुरुषकी अभिलाषा करता है - [ एषा आचार्यपरम्परागता ईदृशी तु श्रुतिः ] ऐसी यह आचार्यकी परंपरासे आई हुई श्रुति है; [तस्मात्] इसलिये [अस्माकम् उपदेशे तु ] हमारे उपदेशमें तो [ कः अपि जीवः ] कोई भी जीव [ अब्रह्मचारी न ] अब्रह्मचारी नहीं है, [ यस्मात् ] क्योंकि [ कर्म च एव हि ] कर्म ही [कर्म अभिलषति ] कर्मकी अभिलाषा करता है [ इति भणितम्] ऐसा कहा है।
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
| SR No. | 008303 |
| Book Title | Samaysara |
| Original Sutra Author | Kundkundacharya |
| Author | Parmeshthidas Jain |
| Publisher | Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 664 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Philosophy, Religion, & Spiritual |
| File Size | 3 MB |