Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 73

3८
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
[ भगवानश्री ६६
अथास्य भगवतोऽतीन्द्रियज्ञानपरिणतत्वादेव न किंचित्परोक्षं भवतीत्यभिप्रैति
णत्थि परोक्खं किंचि वि समंत सव्वक्खगुणसमिद्धस्स । अक्खातीदस्स सदा सयमेव हि णाणजादस्स ।। २२।।
પ્રવચનસાર
नास्ति परोक्षं किंचिदपि समन्ततः सर्वाक्षगुणसमृद्धसय । अक्षातीतस्य सदा स्वयमेव हि ज्ञानजातस्य ।। २२ ।।
पातनिका। तद्यथा—अथातीन्द्रियज्ञानपरिणतत्वात्केवलिनः सर्वं प्रत्यक्षं भवतीति प्रतिपादयति-पच्चक्खा सव्वदव्वपज्जाया सर्वद्रव्यपर्यायाः प्रत्यक्षा भवन्ति । कस्य । केवलिनः । किं कुर्वत । परिणमदो परिणममानस्य। खलु स्फुटम् । किम् । णाणं अनन्तपदार्थपरिच्छित्तिसमर्थं केवल - ज्ञानम् । तर्हि किं क्रमेण जानाति। सो णेव ते विजाणदि उग्गहपुव्वाहिं किरियाहिं स च भगवान्नैव तान् जानात्यवग्रहपूर्वाभिः क्रियाभिः, किंतु युगपदित्यर्थः। इतो विस्तर:- अनाद्य - नन्तमहेतुकं चिदानन्दैकस्वभावं निजशुद्धात्मानमुपादेयं कृत्वा केवलज्ञानोत्पत्तेर्बीजभूते - नागमभाषया शुक्लध्यानसंज्ञेन रागादिविकल्पजालरहितस्वसंवेदनज्ञानेन यदायमात्मा परिणमति, तस्मिन्नेव
स्वसंवेदनज्ञानफलभूतकेवलज्ञानपरिच्छित्त्याकारपरिणतस्य
क्रमप्रवृत्तक्षायोपशमिकज्ञानाभावादक्रमसमाक्रान्तसमस्तद्रव्यक्षेत्रकालभावतया अस्यात्मनः प्रत्यक्षा भवन्तीत्यभिप्रायः ।। २१ ।। अथ सर्वं प्रत्यक्षं
तदा
क्षणे
સર્વ ઘાતિકર્મોનો ક્ષય થઈ જાય છે અને તે ક્ષય થવાના સમયે જ આત્મા સ્વયમેવ કેવળજ્ઞાનરૂપે પરિણમવા લાગે છે. તે કેવળજ્ઞાની ભગવાન ક્ષાયોપશમિક જ્ઞાનવાળા જીવોની માફક અવગ્રહ, ઈહા, અવાય અને ધારણારૂપ ક્રમથી જાણતા નથી પરંતુ સર્વ દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવને યુગપદ જાણે છે; એ રીતે તેમને બધુંય પ્રત્યક્ષ વર્તે છે. ૨૧.
ન ૫૨ોક્ષ કંઈ પણ સર્વતઃ સર્વાક્ષગુણસમૃદ્ધને, ઇન્દ્રિય-અતીત સદૈવ ને સ્વયમેવ જ્ઞાન થયેલને. ૨૨.
सर्वद्रव्यगुणपर्याया
હવે, અતીંદ્રિય જ્ઞાનરૂપે પરિણમેલા હોવાથી જ, આ ભગવાનને કાંઈ પણ પરોક્ષ નથી એવો અભિપ્રાય કહે છે:
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
अन्वयार्थ:- [ सदा अक्षातीतस्य ] ४ सहा इन्द्रियातीत छे, [ समन्ततः सर्वाक्षगुणसमृद्धस्य ] ४ सर्व तरईथी ( - सर्व आत्मप्रदेशे ) सर्व इन्द्रियगुओ वडे समृद्ध छे [ स्वयम् एव हि ज्ञानजातस्य ] अने ठ्ठे स्वयमेव ज्ञान३प थयेला छे, ते देवजीभगवानने [ किंचिद् अपि ] si प [ परोक्षं नास्ति ] परोक्ष नथी.