Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 382

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાળા ]
યતત્ત્વ-પ્રજ્ઞાપન
उ४७
अथ किंकृतं पुद्गलकर्मणां वैचित्र्यमिति निरूपयतिपरिणमदि जदा अप्पा सुहम्हि असुहम्हि रागदोसजुदो। तं पविसदि कम्मरयं णाणावरणादिभावेहिं।। १८७।।
परिणमति यदात्मा शुभेऽशुभे रागद्वेषयुतः।
तं प्रविशति कर्मरजो ज्ञानावरणादिभावैः।। १८७ ।। अस्ति खल्वात्मनः शुभाशुभपरिणामकाले स्वयमेव समुपात्तवैचित्र्यकर्मपुद्गलपरिणामः, नवघनाम्बुनो भूमिसंयोगपरिणामकाले समुपात्तवैचित्र्यान्यपुद्गलपरिणामवत्। तथाहि-यथा यदा नवघनाम्बु भूमिसंयोगेन परिणमति तदान्ये पुद्गलाः स्वयमेव समुपात्तवैचित्र्यैः
नन्दैकलक्षणपरमसुखामृतव्यक्तिरूपकार्यसमयसारसाधकनिश्चयरत्नत्रयात्मककारणसमयसार-विलक्षणस्य मिथ्यात्वरागादिविभावरूपस्य स्वकीयपरिणामस्य। पुनरपि किंविशिष्टस्य। दव्वजादस्स स्वकीयात्मद्रव्योपादानकारणजातस्य। आदीयदे कदाई कम्मधूलीहिं आदीयते बध्यते। काभि। कर्मधूलीभिः कर्तृभूताभिः कदाचित्पूर्वोक्तविभावपरिणामकाले। न केवलमादीयते, विमुच्चदे विशेषेण मुच्यते त्यज्यते ताभि: कर्मधूलीभिः कदाचित्पूर्वोक्तकारणसमयसार-परिणतिकाले। एतावता किमुक्तं भवति। अशुद्धपरिणामेन बध्यते शुद्धपरिणामेन मुच्यत इति ।। १८६ ।। अथ यथा द्रव्यकर्माणि निश्चयेन स्वयमेवोत्पद्यन्ते तथा ज्ञानावरणादिविचित्र-भेदरूपेणापि स्वयमेव परिणमन्तीति कथयतिपरिणमदि जदा अप्पा परिणमति यदात्मा। समस्तशुभाशुभपरद्रव्यविषये परमोपेक्षालक्षणं शुद्धोपयोगपरिणामं मुक्त्वा यदायमात्मा परिणमति। क्व। सुहम्मि असुहम्हि शुभेऽशुभे वा परिणामे। कथंभूतः सन्। रागदोसजुदो रागद्वेषयुक्तः।
હવે પુદ્ગલકર્મોના વૈચિત્ર્યને (-જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ ઇત્યાદિ અનેક પ્રકારતાને) કોણ કરે છે તેનું નિરૂપણ કરે છે:
જીવ રાગદ્વેષથી યુક્ત જ્યારે પરિણમે શુભ-અશુભમાં,
જ્ઞાનાવરણઇત્યાદિભાવે કર્મધૂલિ પ્રવેશ ત્યાં. ૧૮૭. अन्वयार्थ:- [ यदा] व्यारे [आत्मा ] आत्मा [ रागद्वेषयुतः ] Pषयुत थयो यो [शुभे अशुभे] शुभ भने अशुभम [परिणमति] परिमे छे, त्यारे [कर्मरज:] २४ [ ज्ञानावरणादिभावैः ] ॥१२॥हिमाये [तं] तेनामा [ प्रविशति ] प्रवेशे छे.
ટીકાઃ- જેમ નવા મેઘજળના ભૂમિસંયોગરૂપ પરિણામના કાળે સ્વયમેવ વૈચિત્ર્યને પામેલા અન્યપુદ્ગલપરિણામ (અન્ય પુદ્ગલના પરિણામ) હોય છે, તેમ આત્માના શુભાશુભ પરિણામના કાળે સ્વયમેવ વૈચિયને પામેલા કર્મપુદગલ પરિણામ (કર્મપુદગલના પરિણામ) ખરેખર હોય છે. તે આ પ્રમાણેઃ જેમ જ્યારે નવું મેઘજળ ભૂમિસંયોગરૂપે પરિણમે છે ત્યારે
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com