Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 372

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
मुहान नशास्त्रमाणा]
શેયતત્ત્વ-પ્રજ્ઞાપન
339
वन्तः प्रविशन्त्यपि तिष्ठन्त्यपि गच्छन्त्यपि च। अस्ति चेज्जीवस्य मोहरागद्वेषरूपो भावो बध्यन्तेऽपि च। ततोऽवधार्यते द्रव्यबन्धस्य भावबन्धो हेतुः।। १७८।। अथ द्रव्यबन्धहेतुत्वेन रागपरिणाममात्रस्य भावबन्धस्य निश्चयबन्धत्वं साधयति
रत्तो बंधदि कम्मं मुच्चदि कम्मेहिं रागरहिदप्पा। एसो बंधसमासो जीवाणं जाण णिच्छयदो।। १७९ ।।
रक्तो बध्नाति कर्म मुच्यते कर्मभी रागरहितात्मा।
एष बन्धसमासो जीवानां जानीहि निश्चयतः।। १७९ ।। यतो रागपरिणत एवाभिनवेन द्रव्यकर्मणा बध्यते, न वैराग्यपरिणतः, अभि
त्वात्तावत्सप्रदेशः। तेसु पदेसेसु पुग्गला काया तेषु प्रदेशेषु कर्मवर्गणायोग्यपुद्गलकायाः कर्तारः पविसंति प्रविशन्ति। कथम्। जहाजोग्गं मनोवचनकायवर्गणालम्बनवीर्यान्तरायक्षयोपशमजनितात्मप्रदेशपरिस्पन्दलक्षणयोगानुसारेण यथायोग्यम्। न केवलं प्रविशन्ति चिटुंति हि प्रवेशानन्तरं स्वकीयस्थितिकालपर्यन्तं तिष्ठन्ति हि स्फूटम। न केवलं तिष्ठन्ति जंति स्वकीयोदयकालं प्राप्य फलं दत्वा गच्छन्ति, बज्झंति केवलज्ञानाद्यनन्तचतुष्टयव्यक्तिरूप-मोक्षप्रतिपक्षभूतबन्धस्य कारणं रागादिकं लब्ध्वा पुनरपि द्रव्यबन्धरूपेण बध्यन्ते च। अत एतदायातं रागादिपरिणाम एव द्रव्यबन्धकारणमिति। अथवा द्वितीयव्याख्यानम्-प्रविशन्ति प्रदेशबन्धास्तिष्ठन्ति स्थितिबन्धाः फलं दत्वा गच्छन्त्यनुभागबन्धा बध्यन्ते प्रकृतिबन्धा इति । १७८ ।। एवं त्रिविधबन्धमुख्यतया सूत्रद्वयेन तृतीयस्थलं गतम्। अथ द्रव्यबन्धकारण-त्वान्निश्चयेन रागादिविकल्प
જે પ્રકારે થાય છે, તે પ્રકારે કર્મપુગલના સમૂહો સ્વયમેવ પરિસ્પંદવાળા વર્તતા થકા પ્રવેશે પણ છે, રહે પણ છે અને જાય પણ છે; અને જો જીવને મોહ–રાગ-દ્વેષરૂપ ભાવ હોય તો બંધાય પણ છે. માટે નક્કી થાય છે કે દ્રવ્યબંધનો હેતુ ભાવબંધ છે. ૧૭૮.
હવે, રાગપરિણામમાત્ર એવો જે ભાવબંધ તે દ્રવ્યબંધનો હેતુ હોવાથી તે જ નિશ્ચયબંધ છે એમ સિદ્ધ કરે છે:
જીવ રક્ત બાંધે કર્મ, રાગ રહિત જીવ મુકાય છે;
- १२॥ धन संक्षेप निश्चय 18. १७८. अन्वयार्थ:- [ रक्तः ] २०॥ २॥मा [ कर्म बध्नाति ] s qi छ, [ रागरहितात्मा ] २॥२॥ रहित मात्मा [ कर्मभि: मुच्यते] धर्मथा भुय छ;-[ एष: ] , [जीवानां] योन॥ [बन्धसमासः] धनी संक्षे५ [ निश्चयतः] निश्चयथा [ जानीहि ] %l.
ટીકા- રાગપરિણત જીવ જ નવા દ્રવ્યકર્મથી બંધાય છે, વૈરાગ્યપરિણત બંધાતો
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com