Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 343

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
उ०८
પ્રવચનસાર
[ भगवान श्री
वाशुद्धोपयोगेन निर्मुक्तो भूत्वा केवलस्वद्रव्यानुवृत्तिपरिग्रहात् प्रसिद्धशुद्धोपयोग उपयोगात्मनात्मन्येव नित्यं निश्चलमुपयुक्तस्तिष्ठामि। एष मे परद्रव्यसंयोगकारणविनाशाभ्यासः।। १५९ ।।
अथ शरीरादावपि परद्रव्ये माध्यस्थं प्रकटयति
णाहं देहो ण मणो ण चेव वाणी ण कारणं तेसि। कत्ता ण ण कारयिदा अणुमंता व कत्तीणं ।। १६०।।
नाहं देहो न मनो न चैव वाणी न कारणं तेषाम्। कर्ता न न कारयिता अनुमन्ता नैव कर्तृणाम्।।१६०।।
केवलज्ञानान्तर्भूतानन्तगुणात्मकं निजात्मानं शुद्धध्यानप्रतिपक्षभूतसमस्तमनोरथरूपचिन्ताजाल-त्यागेन ध्यायामीति शुद्धोपयोगलक्षणं ज्ञातव्यम्।।१५९ ।। एवं शुभाशुभशुद्धोपयोगविवरणरूपेण तृतीयस्थले गाथात्रयं गतम्। अथ देहमनोवचनविषयेऽत्यन्तमाध्यस्थ्यमुद्योतयति-णाहं देहो ण मणो ण चेव वाणी नाहं देहो न मनो न चैव वाणी। मनोवचनकायव्यापाररहितात्परमात्म-द्रव्यादिन्नं यन्मनोवचनकायत्रयं निश्चयनयेन तन्नाहं भवामि। ततः कारणात्तत्पक्षपातं मुक्त्वात्यन्तमध्यस्थोऽस्मि। ण कारणं तेसिं न कारणं तेषाम्। निर्विकारपरमाहादैकलक्षणसुखा-मृतपरिणतेर्यदुपादानकारणभूतमात्मद्रव्यं तद्विलक्षणो मनोवचनकायानामुपादानकारणभूतः पुद्गलपिण्डो न भवामि। ततः कारणात्तत्पक्षपातं मुक्त्वात्यन्तमध्यस्थोऽस्मि। कत्ता ण हि कारइदा अणुमंता व कत्तीणं कर्ता न हि कारयिता
આધીન નહિ થવાથી શુભ અથવા અશુભ એવો જે અશુદ્ધ ઉપયોગ તેનાથી મુક્ત થઈને, કેવળ સ્વદ્રવ્ય અનુસાર પરિણતિને ગ્રહવાથી જેને શુદ્ધોપયોગ સિદ્ધ થયો છે એવો થયો થકો, ઉપયોગાત્મા વડે ( ઉપયોગરૂપ નિજ સ્વરૂપ વડે) આત્મામાં જ સદા નિશ્ચળપણે ઉપયુક્ત રહું છું. આ મારો પરદ્રવ્યના સંયોગના કારણના વિનાશનો અભ્યાસ છે. ૧૫૯.
હવે શરીરાદિ પરદ્રવ્ય પ્રત્યે પણ મધ્યસ્થપણું પ્રગટ કરે છે:
હું દેહ નહિ, વાણી ન, મન નહિ, તેમનું કારણ નહીં, इतन, रयितान, अनुमंता हुँ तानो नही. १६०.
अन्वयार्थ:- [अहं देहः न ] हुं हे६ नथी, [ मनः न ] भन नथी, [ च एव ] तम ४ [ वाणी न] वा नथी: [ तेषां कारणं न] तमन २५ नथी. [कर्ता न] हा नथी, [ कारयिता न ] यिता (२॥१॥२) नथी, [ कर्तृणाम् अनुमन्ता न एव ] उतानो अनुमो६ नथी.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com