Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 258

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાળા ]
જ્ઞયતત્ત્વ-પ્રજ્ઞાપન
अथैकद्रव्यस्यान्यत्वानन्यत्वविप्रतिषेधमुद्बुनोति
दव्वट्ठिएण सव्वं दव्वं तं पज्जयट्ठिएण पुणो । हवदि य अण्णमणण्णं तक्काले तम्मयत्तादो।। ११४।।
द्रव्यार्थिकेन सर्व द्रव्यं तत्पर्यायार्थिकेन पुनः । भवति चान्यदनन्यत्तत्काले तन्मयत्वात्।। ११४।।
सर्वस्य हि वस्तुनः सामान्यविशेषात्मकत्वात्तत्स्वरूपमुत्पश्यतां यथाक्रमं सामान्यविशेषौ परिच्छिन्दती द्वे किल चक्षुषी, द्रव्यार्थिकं पर्यायार्थिकं चेति। तत्र पर्यायार्थिकमेकान्त
૨૨૩
मेकत्वं कथं लभते, न कथमपि । तत एतावदायाति असद्भावनिबद्धोत्पादः पूर्वपर्यायाद्विन्नो भवतीति ।। १९३।। अथैकद्रव्यस्य पर्यायैस्सहानन्यत्वाभिधानमेकत्वमन्यत्वाभिधानमनेकत्वं च नयविभागेन दर्शयति, अथवा पूर्वोक्तसद्भावनिबद्धासद्भावनिबद्धमुत्पादद्वयं प्रकारान्तरेण समर्थयति - हवदि भवति । किं कर्तृ सव्वं दव्वं सर्वं विवक्षिताविवक्षितजीवद्रव्यम् । किंविशिष्टं भवति । अणण्णं अनन्यमभिन्नमेकं तन्मयमिति । केन तेन नारकतिर्यङ्-मनुष्यदेवरूपविभावपर्यायसमूहेन
सह ।
केवलज्ञानाद्यनन्तचतुष्टयशक्तिरूपसिद्धपर्यायेण च । केन कृत्वा । दव्वट्ठिएण शुद्धान्वयद्रव्यार्थिकनयेन। कस्मात्। कुण्डलादिपर्यायेषु
દરેક દ્રવ્યને પર્યાય-અપેક્ષાએ અન્યપણું છે. આમ દ્રવ્યને અન્યપણું હોવાથી દ્રવ્યને અસત્-ઉત્પાદ છે खेम निश्चित थाय छे. ११3.
હવે એક દ્રવ્યને અન્યત્વ અને અનન્યત્વ હોવામાં જે વિરોધ તેને દૂર કરે છે (અર્થાત્ તેમાં વિરોધ નથી આવતો એમ દર્શાવે છે ):
દ્રવ્યાર્થિક બધું દ્રવ્ય છે, ને તે જ પર્યાયાર્થિકે છે અન્ય, જેથી તે સમય ત ્રૂપ હોઈ અનન્ય છે. ૧૧૪.
अन्वयार्थः- [ द्रव्यार्थिकेन ] द्रव्यार्थि ( नय ) वडे [ सर्वं ] सघणुं [ द्रव्यं ] द्रव्य छे; [ पुनः च] अने वणी [ पर्यायार्थिकेन ] पर्यायार्थि ( नय ) वडे [ तत् ] ते (द्रव्य ) [ अन्यत् ] अन्य-अन्य छे, [ तत्काले तन्मयत्वात् ] अरए डे ते अणे तन्मय होवाने सीधे [ अनन्यत् ] ( द्रव्य पर्यायोथी ) અનન્ય છે.
ટીકા:- ખરેખર સર્વ વસ્તુ સામાન્ય-વિશેષાત્મક હોવાથી વસ્તુનું સ્વરૂપ જોનારાઓને અનુક્રમે (१) सामान्य अने (२) विशेषने भगनारों जे यक्षुखो छे - ( १ ) द्रव्यार्थि अने (२) पर्यायार्थिs.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com