Pravachana sara

SR No.: 008294
Original Sutra Author: Kundkundacharya
Author: Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust
Publication Year: 1980
Total Pages: 548
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 3 MB

Page 121

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
પ્રવચનસાર
[ भगवान श्रीकुंकुं
यत्किल क्रमेणैकैकमर्थमालम्ब्य प्रवर्तते ज्ञानं तदेकार्थालम्बनादुत्पन्नमन्यार्थालम्बनात् प्रलीयमानं नित्यमसत्तथा कर्मोदयादेका व्यक्तिं प्रतिपन्नं पुनर्व्यक्त्यन्तरं प्रतिपद्यमानं क्षायिकमप्यसदनन्तद्रव्यक्षेत्रकालभावानाक्रान्तुमशक्तत्वात् सर्वगतं न स्यात्।।५०।। अथ यौगपद्यप्रवृत्त्यैव ज्ञानस्य सर्वगतत्वं सिद्ध्यतीति व्यवतिष्ठते
तिकालणिच्चविसमं सयलं सव्वत्थ संभवं चित्तं। जुगवं जाणदि जोण्हं अहो हि णाणस्स माहप्पं ।। ५१।।
त्रैकाल्यनित्यविषमं सकलं सर्वत्र संभवं चित्रम्। युगपज्जानाति जैनमहो हि ज्ञानस्य माहात्म्यम्।। ५१।।
क्रियते, तया रागादिविकल्परहितस्वसंवेदनज्ञानभावनया केवलज्ञानं च जायते। इति नास्ति दोषः।। ४९।। अथ क्रमप्रवृत्तज्ञानेन सर्वज्ञो न भवतीति व्यवस्थापयति-उप्पज्जदि जदि णाणं उत्पद्यते ज्ञानं यदि चेत्। कमसो क्रमशः सकाशात्। किं कृत्वा। अढे पडुच्च ज्ञेयार्थानाश्रित्य।
ટીકાઃ- જે જ્ઞાન ક્રમશ: એક એક પદાર્થને અવલંબીને પ્રવર્તે છે તે (જ્ઞાન) એક પદાર્થના અવલંબન દ્વારા ઉત્પન્ન થઈને બીજા પદાર્થના અવલંબન દ્વારા નષ્ટ થતું હોવાથી નિત્ય નહિ હોતું તથા કર્મોદયને લીધે એક * વ્યક્તિને પામી પછી અન્ય વ્યક્તિને પામતું હોવાથી ક્ષાયિક પણ નહિ હોતું, अनंत द्रव्य-क्षेत्र--भावने पायी वणवाने (- वाने) असमर्थ होवाने सीधे सर्वगत नथी..
ભાવાર્થ- ક્રમે પ્રવર્તતું જ્ઞાન અનિત્ય છે, ક્ષાયોપથમિક છે; એવા ક્રમિક જ્ઞાનવાળો પુરુષ સર્વજ્ઞ હોઈ શકે નહિ. ૫૦.
હવે યુગ૫૬ પ્રવૃત્તિ વડે જ જ્ઞાનનું સર્વગતત્વ સિદ્ધ થાય છે ( અર્થાત અક્રમે પ્રવર્તતું જ્ઞાન જ સર્વગત હોઈ શકે ) એમ નક્કી થાય છે:
નિત્ય વિષમ, વિધવિધ, સકળ પદાર્થગણ સર્વત્રનો,
જિનાજ્ઞાન જાણે યુગપદે, મહિમા અહો એ જ્ઞાનનો ! ૫૧. अन्वयार्थ:- [ त्रैकाल्यनित्यविषमं] त्राणे सहाय विषम (असमान तिन), [ सर्वत्र संभवं ] सर्व क्षेत्रना [ चित्रं ] भने अनेप्र.२॥ [ सकलं] समस्त पाने [ जैनं] नियन शान [युगपद् जानाति] युग५६ % छ. [अहो हि] महो! [ ज्ञानस्य माहात्म्यम् ] शानमाहात्म्य !
* व्यडित = प्रगटता; विशेष; मेह.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com