________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
કાનજૈનશાસ્ત્રમાળા ]
शानतत्व-प्रायन
अथैकमजानन् सर्वं न जानातीति निश्चिनोति
दव्वं अणंतपज्जयमेगमणंताणि दव्वजादाणि। ण विजाणदि जदि जुगवं किध सो सव्वाणि जाणादि।। ४९ ।।
द्रव्यमनन्तपर्यायमेकमनन्तानि द्रव्यजातानि।
न विजानाति यदि युगपत् कथं स सर्वाणि जानाति।। ४९ ।। आत्मा हि तावत्स्वयं ज्ञानमयत्वे सति ज्ञातृत्वात् ज्ञानमेव। ज्ञानं तु प्रत्यात्मवर्ति प्रतिभासमयं महासामान्यम्। तत्तु प्रतिभासमयानन्तविशेषव्यापि। ते च सर्वद्रव्यपर्याय
न जानाति। तत एतत्स्थितं यः सर्वं न जानाति स आत्मानमपि न जानातीति।। ४८ ।। अथैकमजानन् सर्वं न जानातीति निश्चनोति-दव्वं द्रव्यं अणंतपज्जयं अनन्तपर्यायं एगं एक अणंताणि दव्वजादीणि अनन्तानि द्रव्यजातीनि जो ण विजाणदि यो न विजानाति अनन्तद्रव्यसमूहान् किध
નથી અર્થાત્ પોતાને જ પૂર્ણ રીતે અનુભવતો-જાણતો નથી. આ રીતે સિદ્ધ થયું કે જે સર્વને જાણતો नथी ते मेने-पोताने-(पूर्ण रीत) तो नथी. ४८. હવે એકને નહિ જાણનાર સર્વને જાણતો નથી એમ નક્કી કરે છે:
જો એક દ્રવ્ય અનંતપર્યય તેમ દ્રવ્ય અનંતને
યુગ૫દ ન જાણે જીવ, તો તે કેમ જાણે સર્વને ? ૪૯. *अन्वयार्थ:- [ यदि ] . [ अनन्तपर्यायं ] अनंत ५यि [ एकं द्रव्यं ] मे द्रव्यने ( - मात्मद्रव्यने) [अनन्तानि द्रव्यजातानि] तथा अनंत द्रव्यसमूहुने [युगपद् ] युग५६ [न विजानाति]
तो नथी [ सः] तो ते (५२५) [ सर्वाणि ] सर्वने (-अनंत द्रव्यसमूहने ) [ कथं जानाति] छ રીતે જાણી શકે ? (અર્થાત જે આત્મદ્રવ્યને ન જાણતો હોય તે સમસ્ત દ્રવ્યસમૂહને ન જાણી શકે.)
ટીકા:- પ્રથમ તો આત્મા ખરેખર સ્વયં જ્ઞાનમય હોવાથી જ્ઞાતાપણાને લીધે જ્ઞાન જ છે; અને જ્ઞાન દરેક આત્મામાં વર્તતું (–રહેલું) પ્રતિભાસમય મહાસામાન્ય છે. તે (પ્રતિભાસમય માસામાન્ય) પ્રતિભાસમય અનંત વિશેષોમાં વ્યાપનારું છે; અને તે
* सानो शत अन्वयार्थ:- [यदि] 8ो [अनन्तपर्यायं ] अनंत पर्यायवाणा [ एक द्रव्यं] मे द्रव्यने ( -आत्मद्रव्यने) [न विजानाति ] तो नथी [ सः] तो ते (५२५) [युगपद् ] युग५६ [ सर्वाणि अनन्तानि द्रव्यजातानि] सर्व अनंत द्रव्यसमूहने [कथं जानाति] 5 ते 10 श?
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com