________________
Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
६०]
નિયમસાર
[भगवानश्रीदु:
पुद्गलद्रव्यमुच्यते परमाणुर्निश्चयेन इतरेण।
पुद्गलद्रव्यमिति पुनः व्यपदेशो भवति स्कन्धस्य।। २९ ।। पुद्गलद्रव्यव्याख्यानोपसंहारोऽयम्।
स्वभावशुद्धपर्यायात्मकस्य परमाणोरेव पुद्गलद्रव्यव्यपदेश: शुद्धनिश्चयेन। इतरेण व्यवहारनयेन विभावपर्यायात्मनां स्कन्धपुद्गलानां पुद्गलत्वमुपचारतः सिद्धं भवति।
(मालिनी) इति जिनपतिमार्गाद् बुद्धतत्त्वार्थजात: त्यजतु परमशेषं चेतनाचेतनं व। भजतु परमतत्त्वं चिच्चमत्कारमात्रं परविरहितमन्तर्निर्विकल्पे समाधौ।। ४३ ।।
(अनुष्टुभ् ) पुद्गलोऽचेतनो जीवश्चेतनश्चेति कल्पना। साऽपि प्राथमिकानां स्यान्न स्यान्निष्पन्नयोगिनाम।। ४४ ।।
अन्वयार्थ:-[ निश्चयेन] निश्चयथी [परमाणुः] ५२माशुने [पुद्गलद्रव्यम् ] '५६लद्रव्य' [ उच्यते] उपाय छ [पुनः] अने [इतरेण] व्यवहारथी [स्कन्धस्य] धने [पुद्गलद्रव्यम् इति व्यपदेशः ] '५६लद्रव्य' मे नाम [ भवति] होय छे.
ટીકાઃ-આ, પુદ્ગલદ્રવ્યના કથનનો ઉપસંહાર છે.
શુદ્ધનિશ્ચયનયથી સ્વભાવશુદ્ધપર્યાયાત્મક પરમાણુને જ “પુગલદ્રવ્ય” એવું નામ હોય છે. અન્ય એવા વ્યવહારનયથી વિભાવપર્યાયાત્મક સ્કંધપુદગલોને પુદ્ગલપણું ઉપચાર દ્વારા સિદ્ધ थाय छे.
[ હવે ૨૯ મી ગાથાની ટીકા પૂર્ણ કરતાં ટીકાકાર મુનિરાજ ત્રણ શ્લોકો કહે છેઃ ]
[ શ્લોકાર્થ:-1 એ રીતે જિનપતિના માર્ગ દ્વારા તત્ત્વાર્થસમૂહને જાણીને પર એવાં સમસ્ત ચેતન અને અચેતનને ત્યાગો; અંતરંગમાં નિર્વિકલ્પ સમાધિને વિષે પરવિરહિત (પરથી २हित) यित्यमा२मात्र ५२मतत्त्पने मो. ४3.
ગલ અચેતન છે અને જીવ ચેતન છે એવી જે કલ્પના તે પણ
Please inform us of any errors on
[email protected]