________________
૨૨૪
કલશામૃત ભાગ-૫
માને છે. આહા..હા...! આ માને) તો પછી લોઢાનો ધંધો કરી શકે નહિ (એમ લાગે). મુમુક્ષુ :– ભાવ કરે.
ઉત્તર :- ભાવ કરે, ઈ તો કીધું ને ? ઊંધો ભાવ કરે. એ પણ કંઈ કર્મને લઈને નહિ. તેથી તો આ શબ્દ મૂક્યો છે.
‘તત્ અજ્ઞાનમ્ અધિગમ્ય” બીજાને હું સગવડતા દઈ શકું, અગવડતા આપી શકું, બીજાના પ્રાણની રક્ષા કરી શકું, બીજાના પ્રાણનો નાશ કરી શકું એ મિથ્યાત્વરૂપી અજ્ઞાનના અશુદ્ધ પરિણામને પામીને આમ માને છે. આહા..હા...! એ પણ કર્મનું જોર છે માટે આમ માને છે એમ નથી. આહા..હા...! ત્યારે શું કરવું આમાં ? છોકરાને ભણાવવા, એને પુસ્તકો આપવા, ફી આપવી... કેમ, ભાઈ ? કંઈ કરી શકતો નથી તો પછી આ કર્યું ને ? અત્યાર ને સુધી આ બધું શું કર્યું ત્યારે ? આહા..હા...! એ અજ્ઞાનપણાને પામીને આમ માને છે.
“તે નિયતમ્ મિથ્યાદ્દશ: મવત્તિ' આહા..હા...! અજ્ઞાનને પામીને એ કરે છે માટે તે નિશ્ચયથી મિથ્યાદૃષ્ટિ છે. છે ? તે નિયતમ્ મિથ્યાદ્દશ: ભવન્તિ” જે જીવરાશિ...’એ બધો અજ્ઞાની જીવોનો ઢગલો છે ને ? ગામના ગામ બધા જીવ છે એ એમ માને કે, મેં એને આમ કર્યું ને મેં એને આમ કરી દીધું... મેં આમ કરી દીધું, સગવડતા આપી ને શેઠિયાઓ હોય એ બધાને સગવડતા આપી, ગરીબોને રસ્તે ચડાવી દીધા, ધંધે (ચડાવ્યા), બે-પાંચ હજારની મૂડી આપી એમાંથી એની દુકાન ચાલી અને એમાંથી પછી આજીવિકા ચાલે છે. આવાને આવા પરના કર્તૃત્વના અભિમાનમાં મિથ્યાત્વને પામીને આવી દશા કરે
છે.
‘નિયતમ્’ છે ? ‘જીવરાશિ એવું માને છે તે નિશ્ચયથી...’ ખરેખર. ‘મિથ્યાદ્દશ: મન્તિ આહા..હા....! સર્વપ્રકારે મિથ્યાષ્ટિરાશિ છે.' આહા..હા...! કાંઈક તો એમાં ઠીક છે એમ કહે ને ? સર્વ પ્રકારે મિથ્યાદૃષ્ટિરાશિ છે.’ આહા..હા...! સમ્યગ્દર્શન કોઈ અલૌકિક ચીજ છે ! આહા..હા...! સમ્યગ્દષ્ટિ પરને કંઈ સગવડતા-અગવડતા આપી શકું એ માનતો જ નથી. રાજ કરી શકું ઈ માનતો નથી. હોય રાજમાં ! (છતાં માનતો નથી). સમજાણું કાંઈ ? આહા..હા...! મોટા કારખાના કરીએ તો હજારો માણસ રળી ખાય.
મુમુક્ષુ :– ઈ તો માયા છે, પોતાને કમાવું છે.
ઉત્તર :- આહા..હા...! એક જણાને એના સાળાએ પૂછ્યું હતું. બનેવીએ સાળાને પૂછ્યું હતું). આટલા બધા તમારી પાસે) પૈસા છે અને હવે આ (બધું) શું કરવા (કો છો) ? (તો એમણે જવાબ આપ્યો કે), શું હવે અમે આ રળવા માટે કરીએ છીએ ? હજારો માણસો નભે છે એ માટે કારખાના કર્યાં છે ! માણસો રળી ખાય એ માટે કરીએ છીએ. કહો, આ લ્યો, આ એની મૂર્ખાઈ જુઓ ! સમજાણું કાંઈ ? એને એના બનેવીએ કહ્યું, “આટલા અબજો રૂપિયા છે હવે તમે શું કરવા આ બધા ધંધા કરો છો ?” (તો એમણે કહ્યું) ‘અમે